گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- حنانه فقیه منزه: سرمای زمستان و به تبع آن افزایش مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری، دردسر‌های زیادی برای صنایع و نیروگاه‌ها به همراه دارد. براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، ۴۷ درصد از گاز کشور در بخش خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده به مصرف می‌رسد. نیروگاه‌ها نیز با سهم ۳۲ درصدی، دومین مصرف کننده گاز در ایران هستند. در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد برق کشور در نیروگاه‌های حرارتی تولید می‌شود که وابسته به گاز طبیعی هستند. به عبارت دیگر، اتکای بیش از ۹۰ درصد صنعت برق به سوخت‌های فسیلی است و با ناترازی موجود گاز خطر بزرگی این صنعت را تهدید می‌کند.
تولید گاز ایران در سال جاری حدود ۸۵۰ میلیون مترمکعب در روز است و پیش‌بینی می‌شود که مصرف در فصل زمستان به یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون مترمکعب در روز برسد که با توجه به گفته‌های مدیرعامل شرکت ملی گاز ۷۲۰ میلیون مترمکعب از آن در بخش خانگی سوزانده خواهد شد. بنابراین، ناترازی گاز امسال بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون مترمکعب در روز برآورد می‌شود.
با افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده در زمستان، سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها با مشکل مواجه می‌شود. به طوری که مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل توانیر در هفته گذشته اعلام کرده بود که در فصل گرما ۸۰ درصد سوخت نیروگاه‌ها از طریق گاز طبیعی، ۱۶ درصد گازوئیل و ۴ درصد باقی مانده از طریق مازوت تامین می‌شود. اما با شروع فصل سرما گازرسانی ۳۰ درصد کاهش یافته و به ۵۰ درصد می‌رسد و به تبع آن نیز مصرف سوخت مایع افزایش می‌یابد. به گفته این مقام مسئول در حاضر ۱۶ نیروگاه قابلیت استفاده از مازوت را دارند.
با توجه به اینکه در زمستان گاز ورودی نیروگاه‌ها کاهش می‌یابد، ضروری است که سوخت مایع آنها به طور کامل تامین شود تا چرخه تولید برق به خطر نیفتد. براساس آمارها، گازوئیل تحویلی به نیروگاه‌ها ۳۰ درصد نسبت به سال گذشته کمتر شده و تا امروز تنها ۴۱.۲ درصد ظرفیت سوخت مایع نیروگاه‌ها تامین شده است. این در حالی است که سال گذشته این عدد ۷۷ درصد بود. در شرایطی که به دلیل کاهش زودهنگام دمای هوا مقدار گاز تحویلی به نیروگاه‌ها کاهش یافته، همچنان ۶۰ درصد ظرفیت نیروگاه‌ها خالی است. کاهش گازرسانی و نبود سوخت مایع کافی در نیروگاه‌ها زمستان سختی را برای تولید برق به وجود خواهد آورد و به نظر می‌رسد باید شاهد قطع برق در روز‌های پیش رو باشیم.
به طور کلی استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌ها باعث مشکلات اقتصادی و زیست محیطی قابل توجهی می‌شود. علاوه براین استفاده از این دو سوخت نیاز به سیستم‌های پیچیده‌ای دارد که هزینه تعمیر و نگه‌داری را به شدت افزایش می‌دهد. استفاده از سوخت‌های سنگین مانند مازوت که دارای دمای ذوب بالاتری نسبت به گاز هستند، به مرور منجر به فرسایش تجهیزات نیروگاهی می‌شود و به دلیل ناخالصی‌های موجود در این سوخت‌ها، مشکلات زیادی در کارکرد صحیح توربین‌ها و سیستم احتراق به وجود می‌آید. در کنار موارد گفته شده، گازوئیل و سوخت قیمت بالاتری نسبت به گاز دارند و سوزاندن آنها در حجم بالا موجب زیان‌های اقتصادی می‌شود؛ با احتساب قیمت صادراتی گازوئیل و مازوت، سال گذشته ۴۲۶ هزار میلیارد تومان سوخت مایع در نیروگاه‌ها سوزانده شده است که می‌توانست با صادرات برای کشور ارزآوری داشته باشد.
