بقایی: موضوع غنیسازی قابل مذاکره نیست/ هیچ پیشنهاد مکتوبی را دریافت نکردیم

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، دوشنبه، ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ با حضور در نشست خبری به پرسشهای خبرنگاران رسانههای داخلی و خارجی درباره مهمترین تحولات حوزه سیاست خارجی در روزهای اخیر پاسخ داد.
بقایی در ابتدا با بیان اینکه این جلسه را با یاد و نام شهید امیرعبداللهیان آغاز میکنم، گفت: امیدوارم همه ما قدردان زحمات وی باشیم؛ آقای امیرعبداللهیان یک الگو در اخلاق و مسئولیتپذیری است.
وی اظهار کرد: ایشان نقش بسیار مهمی در دفاع از مقاومت مشروع فلسطینیان در برابر زیاده خواهیهای رژیم صهیونیستی داشت.
صنعت هستهای بدون وقفه کار خود را ادامه خواهد داد
بقایی با تاکید بر اینکه کلمه دشوار را درباره مذاکره با آمریکا به کار بردم، گفت: شما با طرفی مواجه هستید که به هیچ یک از قواعد متعارف مذاکرات پایبند نیست.
وی اظهار کرد: هر بسته تحریمی جدید بار سیاستمداران آمریکایی را بیشتر میکند، چرا که مصداق نقض حقوق بشر است؛ سیاستگذاران آمریکایی درباره مردم ایران دید خصومتآمیزی دارند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تاکید کرد: ما این روند دیپلماتیک را انتخاب کردیم و بر این باوریم که در موضوع هستهای هیچ چیزی برای پنهان کردن نداریم. ادامه تحریمها صرفا جدیت آمریکا را زیر سوال میبرد و پروسه مذاکراتی را سختتر میکند.
بقایی گفت: وزیر امور خارجه صراحتا به موضوع غنیسازی اشاره کردند؛ موضوع غنیسازی بهعنوان چرخه طبیعی صنعت هستهای ایران بوده و قابل مذاکره نیست.
وی تصریح کرد: غنیسازی یک امر فانتزی نیست که از ایران بخواهیم آن را متوقف یا تعلیق کند؛ غنیسازی یک نیاز است و صنعت هستهای بدون وقفه کار خود را ادامه خواهد داد؛ این صنعت نتیجه دههها تلاش دانشمندان هستهای است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: ما هر وقت که یک جلسه مذاکراتی داریم احساس میکنیم پیشرفتهایی صورت گرفته و حداقل دیدگاه هم را میفهمیم، اما طرف مقابل به محض ورود به واشنگتن دیدگاه متفاوتی را بیان میکنند و این شبهه را مطرح میکند که آیا آمریکا در مذاکرات جدی است یا خیر.
وی با بیان اینکه روند این مذاکرات غیرمستقیم است و هم هر چهار دور آن اطلاعرسانی شده است، گفت: هر مذاکرهای برای حل یک چالش و اختلاف است؛ اینکه ما با وجود شنیدن اظهارات ضدونقیض آنها در مذاکرات شرکت میکنیم، برای رسیدن به یک توافق معقول و عادلانه است و صرف شرکت در روند مذاکراتی به معنی پذیرش دیدگاههای طرف مقابل نیست.
بقایی تاکید کرد: هر روند مذاکراتی برای پیگیری و رسیدگی به نقاط اختلاف است؛ امیدواریم از این طریق به یک نتیجه معقول برسیم.
وی در واکنش به ادعاهای پیشنهاد مکتوب آمریکا، گفت: موضوعات بسیار تکرار شده و بعضا رسانههای فارسیزبان گزارشهای منابع خارجی را ترجمه کردند و این بر شبهات دامن زده است.
بقایی اضافه کرد: ما هیچ پیشنهاد مکتوبی را دریافت نکردیم. این پیشنهاد اگر شفاهی هم بوده به صورت مکرر تغییر داده میشود و هر بار بحثی را طرفهای مذاکرهکننده مطرح میکنند. این خودش باعث ابهام و سردرگمی میشود. مواضعی که در میز مذاکره مطرح شده در مواردی با گزارشات رسانهای کاملا مغایر بوده است.
وی همچنین اشاره کرد: نکته دیگر درباره کنسرسیوم است. ما هیچوقت این را مطرح نکردیم و این ایده در دو دهه وجود داشته و در برخی موارد از برخی طرفها بحث میشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: بد نیست در منطقه ما مجمتعهای سوخت تشکیل شود تا همه کشورهای منطقه سرمایهگذاری کنند. اگر همچین ابتکاری باشد ما استقبال میکنیم، اما چنین ایدهای قرار نیست جایگزین غنیسازی اورانیوم توسط ایران شود.
وی تاکید کرد: اگر نیت از طرح یادشده این است که ما از غنیسازی منصرف شویم، همچین چیزی اتفاق نخواهد افتاد.
بقایی همچنین با بیان اینکه ملاک و مبنای ما مواضع رسمی طرف آمریکایی است، گفت: مذاکره قرار است در اتاق مذاکره از طریقی که برای ما روشن است، صورت بکیرد؛ بیان مواضع از طریق رسانه مفید نیست.
وی تاکید کرد: ما با دقت موضعگیری رسانهای مقامهای آمریکایی را رصد میکنیم؛ این تناقضها در تصمیمگیری و کنشهای ما اثرگذار هستند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در بخشی دیگر با اشاره به گمانهزنیها درباره فعالیت شرکتهای آمریکایی در ایران، گفت: آن چیزی که شرکتهای آمریکایی را از فعالیت اقتصادی منع کرده، به موجب قوانین خودشان بود؛ مشکل از طرف شرکتهای آمریکایی نیست، بلکه مشکل از طرف قانونگداران آمریکایی است. این مسئلهای است که باید از طرف آمریکاییها حل شود.
وی همچنین اضافه کرد: شما نمیتوانید در منطقهای که متحد شما از سلاح هستهای برخوردار است، یک رژیم متجاوز و نسلکش را نادیده بگیرید و از کشوری که عضو عدم اشاعه است و برنامه هستهایاش کاملا صلحآمیز بوده انتظار داشته باشید برنامه صلحآمیزش را تعطیل کند؛ این غیراخلاقی و غیرقانونی است.
بقایی بیان کرد: اگر هدف ادعای طرف مقابل واقعا این باشد که ایران به بمب دست نیابد، آماده همکاری هستیم و در این زمینه حاضریم سازوکارهای مختلف را تدارک ببینیم؛ اما اگر قصد طرف مقابل این باشد که صنعت هستهای ایران و غنیسازی را تعطیل کند، صورت مسئله را عوض میکند.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت که تا این لحظه هیچ زمان و مکانی درباره دور بعدی مذاکرات قطعی نشده است.
ابزارسازی سازوکار ماشه نوعی سوءاستفاده است
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با اشاره به اینکه استفاده از سازوکار ماشه مبنای قانونی و دلیل منطقی ندارد، گفت: اگر غربیها بتوانند انحراف را در برنامه صلحآمیز هستهای اثبات کنند، میتوانند استفاده از آن را مطرح کنند.
وی تصریح کرد: اصرار برخی کشورهای اروپایی برای ابزارسازی سازوکار ماشه نوعی سوءاستفاده است.
بقایی با بیان اینکه ما متقابلا اقداماتی را انجام خواهیم داد و این به معنی تجدید نظر خواهد بود، اظهار کرد: ما با کشورهای اروپایی ارتباط داریم؛ نکتهای که وجود دارد این است که ما از دورهای که رابطه سازنده و همراه با منافع متقابل با اروپا داشتیم، فاصله گرفتیم.
وی همچنین گفت: اروپاییها با گفتار و کردار نشان ندادند که دنبال یک رویکرد سازنده هستند، از جمله با طرح مکرر سازوکار ماشه بهعنوان اهرم علیه ایران. این برعهده اروپاییها است و ما همواره با سعه صدر به موضوع نگاه کردیم و در گفتوگو با طرف اروپایی حاضر شدیم.
موضعگیریها و بیانیهها درباره غزه به تنهایی کافی نیستند
بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش میزان درباره بیانیه مشترک ۷ کشور اروپایی ازجمله اسپانیا و نروژ که اعلام کردند در برابر فاجعه انسانی در نوار غزه سکوت نخواهند کرد و از رژیم صهیونیستی خواستند فورا محاصره غزه را بهطور کامل پایان دهد و همچنین دیدهبان حقوق بشر اروپاییمدیترانهای در گزارشی گفته است که رژیم صهیونیستی مرتکب جنایت چند بعدی در غزه شده است، گفت: احساس مسئولیت میکنند نسبت به جنایتهایی که در غزه در حال وقوع است؛ یک اتفاق مبارکی است.
وی اضافه کرد:، اما واقعیت این است که این موضعگیریها و بیانیهها در عین اینکه خوب است اگر در عمل همراه با یک تصمیم موثر و فوری از جانب نهادهای ذیربط بینالمللی از جمله شورای امنیت سازمان ملل نباشد راه به جایی نخواهد برد؛ چیزی که ما شاهد آن هستیم این است که دیوان کیفری بینالمللی و دیوان بینالمللی دادگستری در همان روزهای نخست شروع نسلکشی در غزه، دعاوی را علیه سران رژیم صهیونیستی اعلام کردند.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: متاسفانه به دلیل کارشکنیهای رژیم صهیونیستی و حامیان آن از جمله آمریکا به نوعی در کار خود دچار اخلال شدند و بنابراین در سطح اجرای عدالت و محاکمه و مجازات جنایتکاران هنوز ما شاهد اتفاق خاصی نبودیم؛ در سطح بینالمللی و در سطح سازمان ملل مسئولیت روشن است.
وی تاکید کرد: مسئولیت هم شخص دبیرکل و هم شورای امنیت است که برای ورود جهت جلوگیری از تداوم جنایت، نسلکشی و تجاوز اقدام کنند؛ باز هم اتفاق خاصی نیفتاده و دلیل اصلی هم روشن است؛ مهمترین دلیل تداوم جنایات در غزه و کرانه باختری حمایتهای آمریکا و برخی دیگر از کشورهای غربی از جمله انگلیس از رژیم صهیونیستی است.
جنایتکاران صهیونیست و حامیان آنها باید پاسخگو باشند
سخنگوی وزارت امور خارجه در بخش دیگری گفت: اتفاقاتی که در غزه در حال وقوع است، دردآور است؛ نزدیک به ۲۰۰ انسان بیگناه طی ۲۴ ساعت گدشته شهید شدند.
وی تصریح کرد: این جنایتها در سایه بیعملی نهادهای حقوق بشری صورت میگیرد و با یک نوع سکوت رضایتآمیز آمریکا، انگلیس و برخی دیگر از کشورهای اروپایی درحال انجام است.
بقایی تاکید کرد: جنایتکاران صهیونیست و حامیان آنها باید پاسخگو باشند.
مشارکت راهبردی ایران و روسیه یکی از اولویتهای وزارت امور خارجه است
بقایی در بخشی دیگر درباره مشارکت راهبردی ایران و روسیه، گفت: این یکی از اولویتهای وزارت امور خارجه است.
توافق مشارکت راهبردی ایران و روسیه در کمیسیون امنیت ملی تصویب شده و باید طی روزهای آینده به صحن برود.
از کشورهای خلیج فارس میخواهیم که رابطه همسایگی را درنظر بگیرند
بقایی با بیان اینکه ما با تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس رابطه خوبی داریم، گفت: وزیر امور خارجه سفری به هر ۴ کشور داشتند و یکی از موضوعات بحثشده مذاکرات ایران و آمریکا بود.
وی اظهار کرد: انتظار ما از کشورهای خلیج فارس این است رابطه همسایگی را درنظر بگیرند و در رویکردهایشان، انتخابهایشان مبتنی بر پیشبرد منطقه قوی و با ثبات باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: نقش قطر نقش مهمی است و ما قدردان این نقش هستیم، همانطور که عمان این نقش را دارد.
از خلع سلاح پکک استقبال کردیم
بقایی در بخشی دیگر گفت: از خلع سلاح پکک استقبال کردیم و امیدواریم این تحول در راستای ثبات در مناطق پیرامونی از جمله ترکیه باشد.
وی اضافه کرد: موضوع حاکمیت سرزمینی عراق برای ما مهم است و در هر شرایطی تمامیت و حاکمیت این کشور باید محترم شمرده شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه اظهار کرد: اقلیم کردستان به وظایف خود آگاه است و موافقتنامه خوبی بین ایران و عراق متعقد شده است.
آخرین وضعیت اتباع ایرانی بازداشتشده در فرانسه و انگلیس
بقایی در بخشی دیگر درباره بازداشت وضعیت اتباع ایرانی بازداشتشده در فرانسه، گفت: ما بهطور جدی پیگیر بودیم؛ اطلاعی که گرفتیم این است که دو نوبت دیدار کنسولی با خانم اسفندیاری انجام شد، اما شاهین حزامی آزاد شده است.
وی اضافه کرد: اتهامهای درباره هر دو نفر ازجمله خانم اسفندیاری برای ما هنوز روشن نیست.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: متاسفانه کشورهای اروپایی از هم الگوبرداری میکنند و تعدادی اتباع ایرانی در انگلیس بازداشت شدند و این مفهوم بازداشت خودسرانه را دارد.
وی همچنین با بیان اینکه چند نفر از افرادی که به اتهام تروریسم در انگلیس بدون دلیل بازداشت شده و آزاد شدند، گفت: یک نفر دیگر همچنان در بازداشت است. در این مورد دسترسی کنسولی داده نشده و اتهامات را اعلام نکردهاند.
بقایی با بیان اینکه مفهوم ارتباط با دولت ایران مفهومی مبهم و بیمعنی است، گفت: ابعاد مبهم این موضوع برای ما زیاد است؛ کاردار انگلیس احضار شد و امیدواریم مراجع انگلیسی درباره این زمینه توضیح بدهند.
حل بحران گردوغبار نیازمند همکاری کشورهای منطقه است
بقایی در بخشی دیگر گفت: گردوغبار با منشا خارج از مرزها بسیاری از مناطق ما را دچار مشکل کرده است
وی اضافه کرد: بحث سازوکار منطقهای برای مقابله با این پدیده مطرح شده است. تاکنون نشستهای منطقهای برگزار شده و سازمان محیط زیست بهعنوان متولی پیگیر این موضوع است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: با عراق کویت و عربستان گفتوگوهایی شده است؛ بخش قابل توجهی از این غبارها از عربستان و عراق و سوریه به سمت ایران میآید و حل آن نیازمند همکاری کشورهای منطقه است.
انتهای پیام/