چرا OpenAI این تغییرات را اعمال کرده است؟
OpenAI که یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی است، به‌تازگی اقدام به اعمال محدودیت‌های جدی‌تری برای دسترسی به مدل‌های پیشرفته خود کرده است. طبق این تغییرات، توسعه‌دهندگان دیگر نمی‌توانند به‌راحتی به مدل‌های هوش مصنوعی OpenAI دسترسی پیدا کنند و حالا باید مدارک شناسایی دولتی (مانند کارت ملی یا پاسپورت) برای تایید هویت خود ارائه دهند.
این تصمیم به‌دنبال افشای گزارشی از Copyleaks، یکی از شرکت‌های پیشرو در شناسایی محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی، اتخاذ شد. در این گزارش مشخص شد که ۷۴٪ از خروجی‌های مدل چینی DeepSeek-R1 مشابه خروجی‌های تولید شده توسط مدل‌های OpenAI هستند. این به معنای این است که مدل‌های رقیب به‌طور غیرمجاز از داده‌ها و خروجی‌های OpenAI برای آموزش خود استفاده کرده‌اند. این روش که به آن “تقطیر” (distillation) گفته می‌شود، یک نوع استفاده غیرمجاز از داده‌ها است که می‌تواند باعث نقض حقوق مالکیت معنوی OpenAI شود.
تقطیر در هوش مصنوعی؛ خطرات و چالش‌ها
تقطیر یک روش رایج در تحقیقات هوش مصنوعی است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا از مدل‌های دیگر برای آموزش مدل‌های خود استفاده کنند. در حالی که این تکنیک در شرایط علمی و تحقیقی قابل قبول است، زمانی که به‌طور غیرمجاز و بدون اجازه از داده‌های مدل‌های دیگر استفاده شود، می‌تواند مشکلات قانونی و اخلاقی به‌وجود آورد.
این مسئله زمانی پیچیده‌تر می‌شود که صحبت از مدل‌هایی مانند DeepSeek-R1 می‌شود که از خروجی‌های OpenAI برای تقویت مدل‌های خود استفاده می‌کنند. این یعنی سیستم‌های رقیب به‌راحتی می‌توانند داده‌های مدل‌های OpenAI را بدون اطلاع این شرکت برای تولید محتوای خود به‌کار ببرند و از این طریق به‌طور غیرمجاز به داده‌ها و دانش OpenAI دست یابند.
اقدام OpenAI برای مقابله با این چالش‌ها
در واکنش به این تهدیدات، OpenAI تصمیم به اعمال پروتکل‌های سخت‌گیرانه‌تر برای کنترل دسترسی به مدل‌های خود گرفته است. الزام به ارائه مدارک شناسایی دولتی یکی از این اقدامات است. این تغییر نه‌تنها به‌منظور جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی است، بلکه هدف آن حفظ مالکیت معنوی و حقوق تولیدکنندگان محتوا است.
به‌عبارت دیگر، OpenAI می‌خواهد اطمینان حاصل کند که دسترسی به مدل‌های پیشرفته‌اش فقط در اختیار افرادی قرار می‌گیرد که به‌طور قانونی و مطابق با سیاست‌های این شرکت قصد استفاده از آن‌ها را دارند. این تغییرات نشان‌دهنده یک گام مهم در جهت ایجاد یک اکوسیستم هوش مصنوعی امن‌تر و قانونی‌تر است.
چرا این اقدام OpenAI برای آینده صنعت مهم است؟
این تصمیم OpenAI تنها به‌عنوان یک اقدام مقابله‌ای علیه تقلب‌های احتمالی در نظر گرفته نمی‌شود؛ بلکه به‌نوعی می‌تواند الگویی برای سایر شرکت‌های فعال در این حوزه باشد. در حال حاضر، بسیاری از شرکت‌های هوش مصنوعی از تکنیک‌های مشابهی برای توسعه مدل‌های خود استفاده می‌کنند و در نتیجه این احتمال وجود دارد که شاهد اقداماتی مشابه از سوی آن‌ها نیز باشیم.
این تغییرات در واقع به‌طور مستقیم به مسأله حقوق مالکیت معنوی در دنیای هوش مصنوعی می‌پردازد. در دنیایی که مدل‌های هوش مصنوعی از منابع مختلف و حتی مدل‌های دیگر برای یادگیری استفاده می‌کنند، تعیین حدود و چارچوب‌های قانونی برای استفاده از این مدل‌ها ضروری است. در غیر این صورت، ممکن است شاهد نقض حقوق تولیدکنندگان و سوءاستفاده‌های گسترده از این داده‌ها باشیم.
نتیجه‌گیری
در نهایت، تصمیم OpenAI برای سخت‌تر کردن پروتکل‌های دسترسی به مدل‌های هوش مصنوعی خود می‌تواند در بلندمدت تاثیرات مثبتی بر روی امنیت و رعایت حقوق مالکیت معنوی در صنعت هوش مصنوعی داشته باشد. در حالی که برخی ممکن است این تغییرات را به‌عنوان یک مانع جدید برای توسعه‌دهندگان ببینند، اما واقعیت این است که این گام‌ها برای حفاظت از داده‌ها و حقوق تولیدکنندگان ضروری هستند.
با توجه به اینکه هوش مصنوعی در حال تبدیل شدن به یکی از مهم‌ترین ارکان تکنولوژی است، چنین تغییراتی می‌تواند نشان‌دهنده یک روند جدید در کنترل و مدیریت استفاده از این فناوری باشد. بنابراین، اگر صنعت هوش مصنوعی بخواهد به‌طور پایدار و مسئولانه رشد کند، باید به‌طور جدی به مسأله مالکیت معنوی و حفاظت از داده‌ها توجه کند.
این اقدام OpenAI می‌تواند الگویی برای دیگر شرکت‌ها باشد و به‌طور کلی باعث تغییر نگرش‌ها در صنعت هوش مصنوعی شود.
منبع: نبض ارز
