گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، محسن پاکنژاد وزیر نفت دولت چهاردهم اخیراً در اظهاراتی اعلام کرده که ذخایر سوخت نیروگاهی را با کاهش ۴۵ درصدی تحویل گرفته است. در شرایطی که پاکنژاد، مشکلات موجود در حوزه نیروگاهی را به کاهش ذخایر تحویل گرفته نسبت داده است، گزارش‌ها و آمار‌های منتشر شده بیانگر این است که بخش عمده کاهش شدید ذخایر سوخت نیروگاهی، در سه ماه اخیر اتفاق افتاده است.
میزان ذخایر سوخت نیروگاه‌ها تا ۶ آبان ماه سال ۱۴۰۳، به میزان ۱۲۰۰ میلیون مترمکعب می‌رسید و فقط در دو هفته اخیر ۳۵۰ میلیون مترمکعب از این ذخایر موجود کاسته شده است. در نتیجه کاهش میزان ذخایر سوخت نیروگاهی، به تنهایی نمی‌تواند علت این وضعیت بحرانی باشد.
با توجه به رده‌بندی شرایط سوخت زمستانی، اگر حجم ذخایر از ۱۰۰۰ میلیون مترمکعب کمتر شود، شرایط فوق اضطراری بر شبکه برق کشور حاکم خواهد شد. با این وجود، باید در روز‌های آتی منتظر خاموشی‌های متعدد در بخش‌های مختلفی از جمله صنعتی، کشاورزی، عمومی-اداری، تجاری و خانگی باشیم.
طبق بررسی‌های صورت گرفته، در مدت کوتاه اخیر، بخشی عمده‌ای از ذخایر سوخت مایع و گاز به دلایل نامعلومی کاهش یافته است. مطابق آمار، درحالیکه از فروردین تا پایان مرداد میزان ذخایر همواره در حال افزایش بود و مخازن پر می‌شد، با شروع دولت چهاردهم از شهریور ماه سال جاری، کاهش ذخایر شروع شد. این روند ادامه‌دار بوده و تا نیمه آبان ماه تا روزانه ۲۰ میلیون لیتر از ذخایر راهبردی گازوئیل کم شده است. این روند کاهشی، از نبود مدیریت درست و ضعف در سیاست‌های تأمین و توزیع سوخت نیروگاهی در این مدت کوتاه حکایت دارد و ادعای وزیر را مبنی بر اینکه کاهش ذخایر سوخت نیروگاهی، علت این وضعیت بحرانی است را زیر سوال می‌برد.
تامین گاز نیروگاه‌ها نیز در ماه‌های اخیر با کاهش رو به رو بوده است. کاهش گاز در نهایت نیروگاه‌ها را مجبور به استفاده از سوخت‌های مایع کرده است. طبق آمار موجود، تنها در ۱۵ روز گذشته میزان گاز واحد‌های نیروگاهی تا ۳۰ درصد کمتر از قبل بوده و از ۲۱۹ میلیون متر مکعب در روز به ۱۴۴ میلیون متر مکعب در روز رسیده است. کاهش میزان گاز تحویلی به نیروگاه‌ها، در نهایت بر افزایش سرعت تحلیل رفتن ذخیره سوخت واحد‌های نیروگاهی موثر بوده است. یعنی با کاهش دسترسی نیروگاه‌ها به گاز طبیعی، آنها مجبور به استفاده از سوخت مایع خواهند بود که باعث تخلیه سریع‌تر ذخایر نیروگهی خواهد شد. با ادامه داشتن این روند، کشور در تأمین برق و انرژی با بحران جدی روبرو خواهد شد.
بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقدند که این وضعیت بحرانی نمی‌تواند صرفا نتیجه کاهش میزان ذخایر باشد. بلکه با توجه به آمار‌های موجود که نشان از کاهش این ذخایر در ماه‌های اخیر دارد، این وضعیت بحرانی در نیروگاه‌ها مربوط به مدیریت نادرست و نداشتن برنامه مناسب برای ذخیره سازی در چند ماه اخیر است.
با توجه به آغاز فصل سرما در کشور و افزایش مصرف انرژی در بخش‌های مختلف، وزارتخانه‌های مربوطه باید فورا برنامه‌ای برای این وضعیت درنظر بگیرند و با اصلاح سیاست‌ها و مدیریت بهینه در حوزه سوخت و انرژی، از گسترش بحران جلوگیری کنند.
