گزارشی از تداوم پایش‌های مستمر پیشرفت صنعت هسته‌ای در سال جدید
معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی سازمان انرژی اتمی ضمن تاکید بر تداوم برنامه‌ریزی و پایش‌های مستمر در همه حوزه‌های صنعت هسته‌ای به گسترش ارتباط سازمان با جامعه علمی و دانشگاهی کشور در سال ۱۴۰۴ اشاره کرد.
میل به توسعه و پیشرفت هرچه بیشتر صنعت هسته‌ای کشور در همه ابعاد و همچنین تغییر نگاه به ماهیت آن با توجه به جوسازی‌ها و غوغاسالاری‌های این چند ساله علیه ایران، یکی از ماموریت‌های اصلی فعالیت سازمان انرژی اتمی در این دوره بوده است؛ ماموریتی که از سال ۱۴۰۰ نخستین گام خود را با تدوین سند جامع صنعت هسته‌ای کشور در افق ۱۴۲۰ برداشته تا سازمان انرژی اتمی بتواند وارد فاز صنعتی سازی شود.
رویکردی که توانست برای کشور دستاورد‌های قدرت ساز و اقتدارآفرین را در حوزه‌های مختلف انرژی، صنعتی، پزشکی، کشاورزی و محیط زیست داشته باشد؛ در این مسیر یکی از معاونت‌های مهم سازمان انرژی اتمی برای تحقق این امر، معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی است.
محمد قنادی، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی سازمان انرژی اتمی به تشریح دستاورد‌های این معاونت در سال ۱۴۰۳ و مهم‌ترین برنامه‌ها در سال جدید پرداخت.
قنادی در ابتدا ضمن تبریک سال جدید و قبولی طاعات و عبادات در ماه مبارک رمضان با اشاره به پنجاهمین سالگرد تاسیس سازمان انرژی اتمی، اظهار کرد: سال ۱۴۰۳، پنجاهمین سالگرد تاسیس سازمان انرژی اتمی بود؛ این مجموعه در سال ۱۳۵۳ با نیت برنامه‌ریزی برای تولید ۲۳ هزار مگاوات برق هسته‌ای، تولید انواع رادیوایزتوپ‌ها در حوزه‌های پزشکی، صنعت، کشاورزی و همچنین در بخش اکتشافات و استخراج معادن تاسیس شد.
وی ادامه داد: در همین چارچوب و در حوزه انرژی و تولید برق هسته‌ای برنامه‌ریزی برای ساخت ۲ نیروگاه در بوشهر با توان ۱۲۴۰ مگاوات و ۲ نیروگاه در دارخوین اهواز با توان ۹۰۰ مگاوات تا قبل از انقلاب انجام گرفت؛ ۵۰ تا ۶۰ درصد زیرساخت یکی از راکتور‌های قدرت در بوشهر انجام شد و کار برای ساخت راکتور دیگر راکد ماند؛ در دارخوین هم با اینکه قرارداد‌های ساخت ۲ راکتور انجام گرفته بود، اما تا زمان پیروزی انقلاب، کار مهمی انجام نشد و این پروژه به تعویق افتاد.
معاون سازمان انرژی اتمی افزود: با پیروزی انقلاب اسلامی و در ادوار مختلف به نحوی برنامه‌ریزی شد که راکتور یک نیروگاه اتمی در بوشهر راه‌اندازی شود و بر این اساس قراردادی با روسیه بسته شد که خوشبختانه هم اکنون ۱۰ سال است که این نیروگاه با توان هزار مگاوات مشغول به فعالیت بوده و برق تولیدی آن به شبکه تزریق می‌شود.
رویکرد جدید سازمان انرژی اتمی در مسیر برنامه‌ریزی و تدوین نقشه راه
قنادی با بیان اینکه سازمان انرژی اتمی در سال ۱۴۰۰ و در این دوره جدید از مدیریت خود، شاهد یک رویکرد جدید در مسیر برنامه‌ریزی و داشتن یک نقشه راه بود، گفت: در ادوار مختلف هرکدام از روسای سازمان انرژی اتمی برنامه‌ای با هدف پیشرفت صنعت هسته‌ای کشور برای تولید برق هسته‌ای، رادیوایزتوپ‌ها، اکتشافات معدنی و چرخه سوخت داشتند که مکتوب نبود.
وی ادامه داد: با حضور مهندس اسلامی و با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری برای دستیابی به ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای و قانونی که برای آن تصویب شد، به دستور رئیس سازمان انرژی اتمی یک سند جامع راهبردی در همه حوزه‌های فعالیت سازمان تهیه شد تا صنعت هسته‌ای دارای یک نقشه راه مشخص و جامع تا افق ۱۴۲۰ باشد.
معاون سازمان انرژی اتمی افزود: براساس آنچه در دیگر سازمان‌ها و به‌طور کل در سراسر جهان مرسوم است، تهیه این سند برعهده معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی بوده تا تنظیم برنامه‌ها در صنعت هسته‌ای برای آینده در کشور به درستی انجام پذیرد؛ به همین خاطر، با دستور معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان مقرر شد تا این سند جامع برای همه فعالیت‌های هسته‌ای کشور تدوین شود؛ اتفاقی که در سال ۱۴۰۰ رخ داد و پس از تصویب در شورای عالی فناوری در فروردین ۱۴۰۱ از این سند رونمایی شد.
قنادی با بیان اینکه این سند دارای یک‌سری اسناد پشتیبان است به نحوی که تمامی فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی در بخش‌های مختلف ازجمله پژوهش، برق هسته‌ای، سامانه‌های پرتودهی و رادیوایزتوپ‌ها را پشتیبانی می‌کند، گفت: براساس آنچه در دنیا مرسوم است به تناوب و طی دوره‌های شش ماهه و یک ساله این نقشه راه مرور شد؛ حد فاصل سال‌های ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۳ در به‌روزرسانی این سند و اسناد پشتیبان آن، استفاده از تجربیات گذشته و همچنین مرور و نظرات همه معاونان، مدیران و کارشناسان سازمان لحاظ شده است.
پایش مستمر برنامه‌های انجام‌شده در صنعت هسته‌ای
وی در ادامه با اشاره به دیگر مسئولیت‌های معاونت برنامه‌ریزی سازمان انرژی اتمی در پایش برنامه‌های انجام‌شده در صنعت هسته‌ای کشور، اظهار کرد: در مسیر پایش برنامه‌ریزی‌های انجام‌گرفته، به‌عنوان یکی دیگر از مسئولیت‌های این معاونت، همه پروژه‌ها کنترل شده و بابت پایش پیشرفت و انجام آن‌ها، گزارش‌هایی در بازه زمانی سه‌ماهه تهیه و به ریاست سازمان ارائه می‌شود.
قنادی تاکید کرد: سال گذشته و در این چارچوب با یک برنامه منظم توانستیم همه فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی را پایش کرده و گزارش‌های آن‌ها را به شکل مکتوب علاوه بر ریاست سازمان به دفتر مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهور نیز ارائه دهیم.
همکاری معاونت برنامه‌ریزی با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و پژوهشی
معاون برنامه‌ریزی سازمان انرژی اتمی در ادامه با اشاره به سومین وظیفه این مجموعه، گفت: دیگر وظیفه این معاونت به فعالیت در حوزه فناوری و توسعه صنعتی بر می‌گردد که همکاری و ارتباط با دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، صنایع مختلف و جهاد دانشگاهی منتج به انعقاد چندین تفاهم‌نامه، توافقنامه و قرارداد با این مراکز شد.
وی افزود: در ارتباط و همکاری با دانشگاه‌ها و دیگر جوامع علمی کشور که مورد تاکید ریاست محترم سازمان نیز است، اعزام اساتید سازمان انرژی اتمی و پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای برای سخنرانی علمی و ترویجی در دانشگاه‌های کشور، در دستور کار قرار گرفت؛ نخستین مورد آن در اسفندماه ۱۴۰۳ و در دانشگاه خلیج فارس بوشهر برگزار شد که حضور حدود ۴۰۰ نفر از دانشجویان نشان‌دهنده استقبال بسیار خوب از این مسئله است.
قنادی با تاکید بر اینکه این برنامه در سال جدید و در دیگر دانشگاه‌های کشور نیز اجرایی خواهد شد، گفت: در سال ۱۴۰۳ معاونت برنامه‌ریزی علاوه بر دنبال کردن وظایف ذاتی خود که به آن‌ها اشاره شد، پروژه‌هایی را نیز در دست اقدام داشت.
وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین پروژه‌هایی که در سال گذشته به نتیجه رسید، طرح پایلوت استخراج هلیوم از گاز طبیعی بود؛ پروژه‌ای که خوشبختانه در بهمن‌ماه و بعد از ۲ سال تحقیقات به بهره‌برداری رسید.
معاون سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: در این راستا برنامه‌ریزی شده تا هلیوم را از گاز طبیعی در عسلویه و به میزان ۲۲ تن در سال استخراج کنیم؛ در حال حاضر شاهد واردات گاز هلیوم به کشور هستیم و با این اتفاق در عسلویه در تولید آن خودکفا می‌شویم.
وی ادامه داد: طراحی اولیه و پایه این پروژه در یکی از دانشگاه‌های کشور انجام گرفت که پس از بررسی و مشاوره‌های لازم از سوی سازمان انرژی اتمی ایران، به دنبال طراحی تفصیلی آن هستیم.
لزوم گسترش همکاری و ارتباط با دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور
اشاره به برنامه‌های ۱۴۰۴ معاونت برنامه‌ریزی، دیگر موضوعی بود که معاون سازمان انرژی اتمی با بیان آن، اظهار کرد: در سال جدید معاونت برنامه‌ریزی همچنان به شکل منظم، بررسی سند جامع راهبردی صنعت هسته‌ای کشور را در بازه‌های زمانی شش‌ماهه و یک‌ساله را با دریافت نظرات معاونان، مدیران و کارشناسان سازمان و همچنین اساتید دانشگاه را در برنامه خود خواهد داشت.
وی افزود: همچنین پایش برنامه‌های در حال انجام به‌منظور تهیه گزارش‌های ادواری از میزان پیشرفت آن‌ها به شکل جدی‌تر برای ارائه به ریاست سازمان در برنامه معاونت برنامه‌ریزی سازمان انرژی اتمی در سال ۱۴۰۴ خواهد بود.
قنادی در ادامه گفت: همچنین علاوه بر موارد ذکر شده (به‌عنوان مهم‌ترین برنامه‌های معاونت برنامه‌ریزی سازمان انرژی اتمی در سال ۱۴۰۴)، برنامه‌ریزی مفصلی نیز برای ارتباط با دانشگاه‌ها انجام شده است؛ تا پایان ۱۴۰۳ سازمان با ۱۶ دانشگاه کشور تفاهم‌نامه به امضا رسانده که در سال جدید به دنبال افزایش این نوع از همکاری‌ها هستیم تا در نهایت با همه دانشگاه‌های کشور در حوزه هسته‌ای این ارتباط شکل بگیرد.
ضرورت حرکت سریع‌تر در مسیر دستیابی به ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای
وی با تاکید بر اینکه سازمان انرژی اتمی وظیفه دارد تا در حوزه تامین انرژی و برای سلامت جامعه گام‌های استواری بردارد، گفت: یکی از وظایف اصلی سازمان انرژی اتمی در سال ۱۴۰۴، حرکت پرسرعت‌تر در مسیر توسعه و تولید برق هسته‌ای به میزان ۲۰ هزار مگاوات در افق ۱۴۲۰ است.
قنادی افزود: در این زمینه فعالیت در واحد‌های ۲ و ۳ نیروگاه اتمی بوشهر در حال انجام بوده و با پایش مستمر اقدام‌ها، به دنبال این هستیم که تا چهار، پنج سال آینده، این واحد‌ها به مدار تولید برق هسته‌ای اضافه شوند.
برنامه‌های صنعت هسته‌ای برای ارتقای سلامت افراد جامعه
قنادی گفت: در بحث تولید رادیوداروها، برنامه‌ریزی مفصلی انجام گرفته و هم اکنون حدود ۲۵۰ مرکز پزشکی هسته‌ای در کشور فعالیت دارد و بیش از یک میلیون نفر از رادیودارو‌های تشخیصی و درمانی و محصولات سازمان انرژی اتمی استفاده می‌کنند.
وی ادامه داد: این موضوع و برنامه‌ریزی برای آن از آنجایی مهم است که هرسال، شاهد افزایش مبتلایان به بیماری‌های قلبی و انواع سرطان‌ها (رشد ۵ درصدی ابتلا به سرطان) در کشور هستیم.
معاون سازمان انرژی اتمی افزود: دیگر برنامه سازمان در افق ۱۴۲۰، توسعه سامانه‌های پرتودهی محصولات کشاورزی و مواد غذایی و افزایش تعداد آن‌ها در قطب‌های در نظر گرفته شده است؛ اقدامی که علاوه بر افزایش میزان سلامت جامعه با از بین‌بردن باقی‌مانده سموم و آفات، به رشد اقتصاد ملی نیز کمک شایانی خواهد کرد.
قنادی گفت: یکی دیگر از حوزه‌های مهم صنعت هسته‌ای که در افق ۱۴۲۰ توجه ویژه‌ای به آن شده، چرخه سوخت است چراکه اگر آن را نداشته باشیم داشتن نیروگاه، راکتور تحقیقاتی و ساخت رادیوایزتوپ‌ها معنایی ندارد.
وی در پایان ضمن تبریک دوباره سال جدید و ایام مبارک ماه رمضان و آرزوی توفیق ملت بزرگ ایران در عرصه‌های مختلف، تاکید کرد: برنامه‌ریزی به‌منظور پیشرفت و همچنین تداوم پایش فعالیت‌های انجام گرفته در همه حوزه‌های صنعت هسته‌ای در سال آینده جزو مهم‌ترین برنامه‌های معاونت برنامه‌ریزی است که ان‌شاء‌الله آن‌ها با جدیت هرچه بیشتر دنبال خواهد شد.
انتهای پیام/
