به گزارش ایتنا و به نقل از لایوساینس، تا امروز، اخترشناسان موفق به شناسایی پنج‌هزار و هشتصد و هشتادوپنج سیاره فراخورشیدی در کهکشان راه‌شیری شده‌اند. اگر هشت سیاره منظومه شمسی خودمان (البته بدون در نظر گرفتن پلوتو) را نیز به این آمار اضافه کنیم، در مجموع به پنج‌هزار و هشتصد و نودوسه سیاره شناخته‌شده می‌رسیم که همگی در محدوده کهکشان ما قرار دارند. با این حال، شمارش دقیق سیارات کار بسیار دشواری است و دانشمندان مطمئن هستند که تعداد بسیار بیشتری از آن‌ها هنوز کشف نشده‌اند.
مارک پوپینچالک، اخترشناس موزه تاریخ طبیعی آمریکا در نیویورک، در گفت‌وگو با Live Science توضیح می‌دهد:
«اگرچه در حال حاضر تنها حدود پنج‌هزار سیاره را می‌شناسیم، اما تخمین می‌زنیم که تقریباً به ازای هر ستاره، یک سیاره وجود دارد. کهکشان ما صد میلیارد ستاره دارد، پس احتمالاً به همین تعداد سیاره نیز در آن یافت می‌شود. البته نمی‌توانیم رقم دقیقی ارائه دهیم.»
صد سکستیلیون سیاره!
پوپینچالک، تعیین تعداد کل سیارات فراخورشیدی را شبیه به شمارش جمعیت یک شهر بدون استفاده از اینترنت می‌داند. برای رسیدن به یک عدد دقیق، می‌توانید تک‌تک افراد را ملاقات و شمارش کنید، اما این روش کاملاً غیرعملی است. در عوض، استفاده از داده‌هایی مانند میانگین ساکنان هر خانه و تعداد خانه‌های شهر، روشی ساده‌تر و کارآمدتر خواهد بود.
اخترشناسان با تکیه بر مشاهدات خود برآورد می‌کنند که تقریباً هر ستاره، حداقل یک سیاره دارد. برای درک ساختار معمول یک منظومه ستاره‌ای، دانشمندان به همسایگان کیهانی ما نگاه می‌کنند. آن‌ها از روش‌های مختلفی برای کشف سیارات فراخورشیدی استفاده می‌کنند، از جمله:
- روش گذر (مورد استفاده در تلسکوپ فضایی کپلر)
روش سرعت شعاعی (که منجر به کشف سیاره‌ی ۵۱ پگاسی بی و دریافت جایزه نوبل شد)
در هر دو روش، اخترشناسان به جای رصد مستقیم سیارات، تغییرات کوچک در نور یا موقعیت ستاره‌ها را بررسی می‌کنند—مثلاً کاهش نور ستاره هنگام عبور سیاره از مقابل آن یا لرزش ستاره تحت تأثیر نیروی گرانشی سیاره.
آیا سیارات فراکهکشانی هم وجود دارند؟
تمامی سیارات کشف‌شده تا امروز در محدوده کهکشان راه‌شیری قرار دارند. هنوز هیچ سیاره‌ای در خارج از کهکشان ما (معروف به سیارات فراکهکشانی) به‌طور قطعی شناسایی نشده است، زیرا فاصله بسیار زیاد، مشاهده آن‌ها را تقریباً غیرممکن می‌کند. با این حال، روشی به نام میکرولنزینگ گرانشی، امکان کشف چند سیاره‌ی احتمالی در کهکشان‌های دیگر را فراهم کرده است.
یونی برند، اخترشناس دانشگاه کانزاس، در این باره می‌گوید:
«در کهکشان خودمان، سیارات از طریق پدیده ریزهمگرایی شناسایی می‌شوند؛ یعنی زمانی که ستاره‌ی میزبان، نور ستاره‌های دوردست را خمیده می‌کند و سیاره همراه آن، انحراف جزئی دیگری در مسیر نور ایجاد می‌نماید. از آنجا که این روش برای مطالعه کهکشان‌های دور کاربرد دارد، منطقی است که بتوان سیگنال‌های ضعیف سیارات فراکهکشانی را نیز ردیابی کرد—هرچند تاکنون موردی تأیید نشده است.»
در همین رابطه بخوانید: ۱۰ حقیقت درباره سیاره ونوس (زهره)
محاسبه تعداد سیارات در کل کیهان
با ادامه مثال شهر پوپینچالک، اگر بخواهیم بدانیم چند سیاره در کل جهان وجود دارد، مانند این است که بپرسیم: «جمعیت تمام شهرهای زمین چقدر است؟»
وی می‌گوید:
«اگر کهکشان ما حدود صد میلیارد سیاره داشته باشد و یک تریلیون کهکشان دیگر در عالم وجود داشته باشد—که هر کدام تقریباً به همین تعداد سیاره دارند—با ضرب این اعداد به رقمی حیرت‌انگیز می‌رسیم: صد سکستیلیون سیاره!» (یعنی عدد ۱ با ۲۳ صفر در مقابل آن!)
با چنین رقم عظیمی، بسیاری استدلال می‌کنند که باید حداقل یک سیاره دیگر در جهان وجود داشته باشد که میزبان حیات باشد. اما دانشمندان هنوز نمی‌دانند که حیات—و شرایط لازم برای شکل‌گیری آن—چقدر نادر است.
برند در این زمینه می‌افزاید:
«حداقل باید چند دهه صبر کنیم تا نسل جدید تلسکوپ‌های فضایی—مانند رصدخانه جهان‌های قابل سکونت—واقعاً بتوانند به جستجوی حیات در دیگر نقاط کهکشان بپردازند.»
