چانه‌زنی پوچ فرانسه بیرون از اتاق مذاکره
تهران و واشنگتن با آغاز حرکت در مسیر دیپلماسی درباره موضوع هسته‌ای ایران، مذاکرات غیرمستقیمی را با میانجی‌گری عمان پیش بردند که پس از ۲ دور رایزنی درباره چارچوب و کلیات، در دور سوم وارد فضای بحث و بررسی جزئیات شد.
در حالی که پیچیدگی روند با ورود مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا به مرحله جزئیات و توقف موقف آن بر حساسیت شرایط افزود، فرانسه به‌عنوان یکی از سه کشور عضو برجام با زدن ساز مخالف وارد این فرایند دیپلماتیک شد.
ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه ایفای نقش پلیس بد را با طرح ادعاها، اتهام‌ها و تهدید‌هایی آغاز کرد؛ وی همچنین خواستار گسترش دامنه مذاکرات به مسائل غیر هسته‌ای شد.
موضع‌گیری وزیر خارجه فرانسه در میانه پیچیده‌تر شدن روند مذاکرات غیرمستقیمی که با توقف موقف مواجه شده است، تلاش تهران برای حفظ روندهای دیپلماسی را تحت تاثیر قرار داد و مسیر رابطه ایران و اروپا را بیش از پیش با دست‌انداز‌های جدی مواجه کرد.
بلند شدن ساز مخالف پلیس بد اروپا از الیزه
فرانسه که نقش پلیس بد تروئیکای اروپایی را پذیرفته است، معجون اتهام‌زنی و تهدید ایران را در حالی ارائه کرد که به‌عنوان کشور مدعی حمایت از روندهای دیپلماتیک توجهی به حساسیت جاری در مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا نکرد.
ژان نوئل بارو که از چندی پیش مجموعه اظهارات ضدایرانی خود را آغاز کرده بود، با مشاهده توقف موقت مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا هفته گذشته به‌عنوان بازیگر سناریوی پلیس بد اروپا ایران را به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای و عبور از همه تعهد‌های غنی‌سازی اورانیوم، متهم کرد بدون اینکه شواهد معتبر و سند‌های قابل استنادی را برای این اتهام‌ها ارائه کند.
وی فراتر از این اتهام‌زنی‌ها، با استفاده از زبان تهدید، مدعی شد در صورتی که منافع امنیتی اروپا تضمین نشود، همه تحریم‌های ضدایرانی را که در دهه گذشته برداشته شد، با فعال کردن مکانیسم ماشه بازخواهند گشت.
بارو در ایفای نقش خود حتی از برگزار نشدن نشست پیشنهادی با تروئیکای اروپایی درپی تعویق دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا نیز برای دامن زدن به تقابل استفاده کرده است؛ وی همچنین ایران را به باج‌خواهی اقتصادی متهم کرده و رویکرد سختگیرانه آن را ناقض اصول منشور سازمان ملل دانسته است.
اکنون پاریس نه فقط پلیس بد اروپا، بلکه دست در دستکش مخملی سیاست تشدید فشار بر تهران واشنگتن نیز است.
خواسته‌های عجیب و کارشکنانه وزیر خارجه فرانسه از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در حالی مطرح شد که وی درباره هماهنگی چند ماهه پاریس و واشنگتن درباره محتوای توافق احتمالی و زمان‌بندی آن که تصویر روشنی از توافق قوی و محافظت‌کننده ارائه کرده بود، توضیحاتی ارائه کرده بود.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به ادعا‌های نادرست وزیر خارجه فرانسه درباره فعالیت هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: ادعای وزیر خارجه فرانسه مبنی بر اینکه ایران در آستانه توسعه سلاح هسته‌ای است، کاملا پوچ و بی‌اساس است.
وی تصریح کرد: این اظهارات نادرست، همراه با تهدید به اعمال مجدد تحریم‌ها‌علیه ایران، این گمان را تقویت می‌کند که موضع انتقادآمیز فرانسه در معرض دگردیسی به نقشی اخلال‌گرانه است؛ چنین رویکردی قطعا چیزی به اعتبار فرانسه و جایگاه آن در اروپا و جهان اضافه نخواهد کرد.
چانه‌زنی بیرون از میز مذاکره
وزیر خارجه فرانسه با طرح خواسته گسترش دامنه مذاکرات، تلاش می‌کند تا چارچوب مورد توافق ایران و آمریکا در مذاکرات غیرمستقیم را با اهدافی خاص به چالش بکشد؛ هرچند تلاش کرد با طرح اظهارات ادعایی بر طبل حمایت از دیپلماسی بکوبد.
با وجود این، میان حمایت ادعایی فرانسه از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا و تاکید بر نبود هیچ راه‌حل نظامی برای مسئله هسته‌ای ایران و هزینه‌های سنگین هرگونه اقدام نظامی با طرح خواسته‌های گسترش دامنه مذاکرات و تهدید ایران به تحریم نمی‌توان تناسب دیپلماتیکی برقرار کرد.
این تلاش مانع‌تراشانه در حالی انجام شد که ایران و آمریکا چارچوب مذاکرات خود را پیش از این تعیین و براساس آن وارد جزئیات شدند؛ طرفین توافق کردند که موضوع مذاکرات صرفا هسته‌ای بوده و رفع تحریم‌ها در مقابل اعتمادسازی در زمینه ماهیت صلح‌آمیز فعالیت هسته‌ای ایران صورت بگیرد.
این چانه‌زنی فرانسه بیرون از میز مذاکره با هدف سهم‌خواهی در حالی انجام می‌شود که ایران بار‌ها اعلام کرد که صرفا در چارچوب یادشده، مذاکره می‌کند؛ تهران در همین چارچوب برنامه موشکی و دفاعی را غیرقابل مذاکره و فعالیت‌های منطقه‌ای را موضوعی مربوط به تعامل و ارتباط خود و کشور‌های منطقه خوانده بود.
دست رد تهران بر چانه‌زنی‌های بیرون از میز مذاکره
سخنگوی وزارت امور خارجه، ضمن عجیب، اما سابقه‌دار خواندن موضع فرانسه، تاکید کرد که چانه‌زنی بیرون از میز مذاکره برای ایران قابل پذیرش نیست و موضوع مذاکرات محدود و منحصر به موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌ها است.
وی با توصیف رویکرد پاریس به‌عنوان رویکردی غیرسازنده، گفت: برخی از مواضعی که از طرف فرانسه بیان می‌شود مبنا در حقوق بین‌الملل ندارد و کاملا مغایر با این حقوق است و از لحاظ منطقی هم قابل پذیرش نیست.
مکانیسم ماشه یا شلیک به خود اروپا
تروئیکای اروپایی به‌عنوان اعضای غربی باقی‌مانده برجام که پایبندی به تعهد‌های خود در چارچوب این توافق، نداشتند، با نزدیک شدن انقضای برجام در اکتبر ۲۰۲۵ به بهانه‌های مختلف تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه کردند.
تهدید به استفاده از این مکانیسم در میانه مذاکرت غیرمستقیم ایران و آمریکا، از حرکت اروپا در مسیر نادرست و تلاش برای اعمال فشار غیرسازنده بر مذاکرات حکایت دارد.
موضع‌گیری مقام‌های ایرانی در برابر این تهدید نشان می‌دهد که مخاطرات قرار داشتن انگشت تروئیکای اروپایی روی ماشه، بیش از همه برای اروپا خواهد بود و حداقل اعتبار بین‌المللی که اروپا از طریق نقش‌آفرینی در برجام به دست آورد، از بین می‌برد.
تروئیکای اروپایی از زمان امضای برجام در ۲۰۱۵ نتوانسته تصمیم‌های درست و به هنگامی را اتخاذ کند؛ اکنون زمان دشوار برای انگلیس، فرانسه و آلمان فرا رسیده است و آن‌ها باید از میان گزینه‌های تسهیل دیپلماسی و تنش‌زایی از طریق اتهام‌زنی و تهدید و تحریم یکی را انتخاب کند.
پلیس بد اروپا
فرانسه از بازیگران مهم عرصه بین‌المللی در موضوع فعالیت هسته‌ای ایران بوده و در فرایند‌های دیپلماتیک مربوطه نقش‌آفرینی کرده است.
تقسیم نقش در تروئیکای اروپایی در موضوع هسته‌ای ایران، فرانسه را به بازیگر سرسخت و سازش‌ناپذیری تبدیل کرده است.
تداوم حرکت ایران در مسیر دیپلماسی، می‌تواند تا حد زیادی نقشه مورد حمایت آمریکا را پشت خود دارد، نقش بر آب کند.
واکنش سنجیده ایران به ادعا‌های فرانسه در شکل‌های مختلف پیش می‌رود؛ امیرسعید ایروانی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نامه‌ای به شورای امنیت، تصریح کرد: تهدید آشکار وزیر خارجه فرانسه به اعمال مجدد تحریم‌هایی که اثرات ویران‌گری بر اقتصاد ایران خواهد داشت، نمونه‌ای آشکار از اعمال زور سیاسی و اقتصادی است.
وی همچنین اعلام کرد: تهدید فرانسه به فعال‌سازی سازوکار موسوم به ماشه علی‌رغم قصور خود این کشور در انجام تعهدهایش، در تضاد با اصول اساسی حقوق بین‌الملل قرار دارد؛ اصولی که مانع آن می‌شود که طرف ناقض تعهدها، به حقوق ناشی از توافقنامه استناد کند؛ چنین اقدامی، از منظر حقوقی و رویه‌ای، مخدوش، غیرقابل پذیرش و فاقد اعتبار است و موجب تضعیف اعتبار شورای امنیت خواهد شد.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه نیز در گفت‌وگوی تلفنی با کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا، با اشاره به رویکرد مسئولانه ایران در انتخاب مسیر دیپلماسی برای حل نگرانی‌های تصنعی بر سر فعالیت هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، پیشبرد این مسیر را مستلزم وجود اراده جدی و واقع‌بینی از سوی طرف مقابل دانست.
وزیر امور خارجه همچنین به برگزاری چند دور گفت‌و‌گو با سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس ظرف یک سال گذشته اشاره کرده و از آمادگی ایران برای ادامه تعامل با طرف‌های اروپایی، چه در قالب اتحادیه اروپا و چه در قالب سه کشور اروپایی با رویکرد سازنده و به دور از غرض ورزی‌های سیاسی خبر داد.
وی در رایزنی تلفنی با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل هم با تاکید بر اینکه ایران به‌عنوان عضو معاهده منع اشاعه هسته‌ای ضمن پایبندی به تعهد‌های خود، بر بهره‌مندی ملت ایران از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز که لازمه آن انجام غنی‌سازی است، اصرار دارد، به تجارب تلخ گذشته و بدعهدی‌های طرف‌های مقابل در ایفای تعهدهایشان اشاره کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی در این گفت‌و‌گو نیز بر آمادگی ایران برای ادامه تعامل با طرف‌های اروپایی تاکید کرد.
انتهای پیام/
