نماینده ایران در آژانس: سیاست فشار برای اجرای یک‌سویه تعهدهای هسته‌ای ایران نتیجه معکوس دارد

محسن نذیری اصل، سفیر و نماینده دائم ایران در وین، در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با موضوع «راستی‌آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل» گفت: ما در شرایطی گرد هم آمده‌ایم که تنش‌ها در روابط بین‌الملل همچنان ادامه دارد و اصول اساسی سازمان ملل که برای حفظ و ارتقای حقوق بین‌الملل طراحی شده‌اند، بر اثر اقدام‌های یک‌جانبه تضعیف شده‌اند؛ استاندارد‌های عدم اشاعه که طی چند دهه گذشته برای تامین امنیت تمامی کشور‌ها ایجاد شده‌اند، اکنون به‌شدت تحت‌الشعاع سیاست‌ها، اقدام‌ها و بی‌عملی برخی کشور‌های دارنده سلاح هسته‌ای قرار گرفته‌اند.

وی در ادامه گفت: در قرن بیست‌ویکم، از آژانس انتظار می‌رود که در کنار اهداف مندرج در اساسنامه خود، به ترویج استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای بدون تبعیض کمک کند؛ کشور‌های عضو باید در بهره‌گیری و کاربرد انرژی هسته‌ای، براساس نیازهایشان، مورد حمایت قرار گیرند؛ حقوق و تعهدهای کشور‌های عضو معاهده عدم اشاعه (NPT) را نمی‌توان از یکدیگر جدا کرد و آژانس باید تمامی تلاش‌های لازم را برای تقویت عدم اشاعه در تمامی ابعاد آن به کار گیرد.

سفیر ایران اظهار کرد: کشور‌های عضو متعهد هستند که اهداف عدم اشاعه را با پایبندی کامل به مواد I، II و III معاهده عدم اشاعه (NPT) دنبال کنند؛ از این رو، انتظار می‌رود که حقوق مسلم و غیرقابل انکار کشور‌های عضو، تحت تاثیر هیچ تصمیمی ازسوی نهاد‌های سازمان ملل، ازجمله این نهاد محترم، که با هدف خدمت به رفاه تمامی ملت‌ها از طریق استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای ایجاد شده است، خدشه‌دار نشود.

ایران همواره سیاست منع دستیابی، تولید، انباشت یا استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را دنبال کرده است

وی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران، براساس اصول مستحکم ایدئولوژیک و راهبردی خود، به‌طور قاطع سلاح‌های کشتار جمعی (WMD) به‌ویژه سلاح‌های هسته‌ای را به‌عنوان ابزار‌هایی منسوخ، غیرانسانی و مضر برای صلح و امنیت بین‌المللی رد می‌کند؛ ایران، با الهام از تعالیم والای اسلامی و براساس فتوای مقام معظم رهبری که تمامی سلاح‌های کشتار جمعی، به‌ویژه سلاح‌های هسته‌ای را «حرام» اعلام کرده‌اند، همواره سیاست منع دستیابی، تولید، انباشت یا استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را دنبال کرده است.

سفیر ایران در وین در ادامه گفت: رویکرد کلی ما نسبت به عدم اشاعه و تعهد قاطع ما در این زمینه کاملا شناخته‌شده است؛ در همین راستا، ایران با گروه E ۳/EU+۳ وارد تعامل شد تا به توافق برجام دست یابد، توافقی که سال‌ها مذاکره برای دستیابی به آن انجام شد.

نذیری افزود: برجام بر پایه تعهدهای متقابل میان ایران و گروه E ۳/EU+۳ استوار است، به‌گونه‌ای که از یک‌سو، ماهیت کاملا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران تضمین شود و ازسوی دیگر، تمامی مفاد قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل شامل ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵، ۱۹۲۹، ۲۲۲۴ به همراه کلیه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل و همچنین تمامی تحریم‌های هسته‌ای اعمال‌شده ازسوی آمریکا، اتحادیه اروپا و کشور‌های عضو آن، به‌طور کامل لغو شوند؛ بر این اساس، این درک وجود داشت که رفع تحریم‌های هسته‌ای و اقدام‌های محدودکننده ازسوی تروئیکا، اتحادیه اروپا و آمریکا، منجر به عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران خواهد شد.

وی اضافه کرد: علاوه بر این، در مقدمه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تصریح شده است که اجرای موفقیت‌آمیز برجام باید به یک «تغییر اساسی» در تعاملات با ایران منجر شود؛ همچنین در این قطعنامه تأکید شده است که «برجام به توسعه و تسهیل تعاملات و همکاری‌های اقتصادی و تجاری عادی با ایران کمک می‌کند.»

سفیر ایران با بیان اینکه ایران تمامی تعهدهای خود را براساس توافق انجام‌شده اجرا کرد و انتظار داشت که از تمامی مزایای مقرر در برجام بهره‌مند شود افزود: برجام قرار بود در خدمت منافع همه طرف‌ها باشد، ازجمله عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران؛ اما نتیجه چه شد؟

وی افزود: از همان ابتدا، حتی پیش از خروج از برجام، آمریکا به‌طور بدخواهانه‌ای تلاش کرد تا از عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران جلوگیری کند و ایران را از مزایای اقتصادی مورد انتظار در برجام محروم سازد.

نقض فاحش قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت

نذیری تصریح کرد: خروج آمریکا از برجام نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل بود؛ دیگر طرف‌های باقی‌مانده در برجام از ایران خواستند که چند هفته صبر کند تا آنان خسارت‌های وارده ناشی از خروج آمریکا و اعمال مجدد تحریم‌ها را جبران کنند؛ پس از خروج آمریکا، جمهوری اسلامی ایران بیش از یک سال از حق خود برای توسل به سازوکار حل اختلاف و توقف اجرای تعهدهایش خودداری کرد تا به دیپلماسی فرصت داده شود.

وی افزود: ایران با حسن نیت از اجرای این اقدام‌های جبرانی خودداری کرد تا طرف‌های اروپایی برجام بتوانند به تعهدهای خود عمل کنند؛ به‌ویژه، درکمیسیون مشترک وزرای برجام در ۶ ژوئیه ۲۰۱۸، وزرای حاضر به‌صراحت تاکید کردند که «رفع تحریم‌ها، ازجمله مزایای اقتصادی ناشی از آن، بخش اساسی برجام است.»

سفیر ایران یادآوری کرد:‌جمهوری اسلامی ایران در برابر خروج غیرقانونی و یک‌جانبه آمریکا و همچنین نقض‌های مکرر و مستمر برجام توسط تروئیکا و اتحادیه اروپا، خویشتنداری قابل‌توجهی نشان داد؛ متاسفانه، خویشتنداری، صبر و پایبندی یک‌جانبه ایران به توافق نه‌تنها وضعیت را بهبود نبخشید، بلکه آمریکا و تروئیکا و اتحادیه اروپا نیز به تعهدهای خود عمل نکردند؛ در نتیجه ایران به‌طور کامل از منافع ناشی از لغو تحریم‌های برجام محروم شد؛ بر این اساس، ایران پس از طی تمامی فرآیند‌های رسمی پیش‌بینی‌شده در برجام، تصمیم گرفت اجرای بخشی از تعهدهای خود را براساس حقوق مندرج در بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام متوقف کند.

وی افزود: در این شرایط، مایه تاسف است که تروئیکا، اتحادیه اروپا و آمریکا به‌طور سیستماتیک تلاش کردند تا روایت نادرستی از این مسئله ارائه دهند؛ نقض‌های آمریکا پیش از خروج از برجام، خروج رسمی این کشور از توافق، و سپس نقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل توسط آمریکا، تروئیکا و اتحادیه اروپا، موجب شد که ایران از حقوق خود طبق بند‌های مذکور استفاده کند.

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل برای لغو تحریم‌ها تصویب شد

نذیری در ادامه تصریح کرد: قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل برای لغو تحریم‌ها تصویب شد، نه برای تمدید تحریم‌های اعمال‌شده تحت قطعنامه‌های پیشین که دیگر اعتبار ندارند؛ این قطعنامه به‌صراحت به‌عنوان یک قطعنامه تحریمی طراحی و تدوین نشده است؛ هرگونه اقدام علیه قطعنامه ۲۲۳۱ و جدول زمانی مشخص‌شده در آن، پیامد‌های جدی به همراه خواهد داشت.

وی هشدار داد: تحریم‌های اخیر اعمال‌شده علیه ایران توسط تروئیکا و اتحادیه اروپا، نمونه دیگری از نقض آشکار برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل توسط این کشور‌ها است؛ اقدام‌های تحریمی جدید تروئیکا و اتحادیه اروپا غیرقانونی است؛ به‌عنوان نمونه، افزودن ایران‌ایر و شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (IRSL) به فهرست تحریم‌های بریتانیا/اتحادیه اروپا، نقض آشکار بند ۲۶ برجام است، که بر اساس آن، اتحادیه اروپا متعهد شده است «از اعمال مجدد یا بازگرداندن تحریم‌هایی که طبق این برجام لغو کرده است، خودداری کند».

سفیر ایران اضافه کرد: ایجاد یک رژیم تحریمی جدید، نقض صریح برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است، چراکه این سیاست‌ها به‌طور هدفمند در جهت اخلال در روابط اقتصادی و تجاری ایران طراحی شده‌اند؛ تحریم‌ها و اقدام‌های محدودکننده نه‌تنها تجارت عادی با ایران را به‌صورت تبعیض‌آمیز مختل و اجرای موفقیت‌آمیز برجام را تضعیف می‌کنند، بلکه کشور‌های ثالث را نیز مجبور به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ می‌کنند.

نماینده ایران در آژانس یادآور شد: طبق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، تمامی کشور‌ها موظف به رعایت مفاد این قطعنامه و اجرای کامل فرآیند لغو تحریم‌ها هستند؛ با اعمال این اقدام‌ها، تروئیکا و اتحادیه اروپا به‌وضوح این قطعنامه را نقض کرده است؛ بنابراین، تروئیکا و اتحادیه اروپا آشکارا درخواست‌ها برای پایبندی به جدول زمانی مشخص‌شده در برجام و این قطعنامه را نادیده گرفته‌اند.

وی تصریح کرد: تصمیم تروئیکا برای خودداری از اجرای تعهدهای خود درباره لغو تحریم‌ها، که طبق برجام در «روز انتقالی» باید انجام می‌شد، اقدامی غیرقانونی و نمونه‌ای دیگر از نقض آشکار تعهدهای آن‌ها در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است؛ برنامه موشکی ایران، همان‌طور که به‌طور رسمی توسط دبیرخانه سازمان ملل اعلام شده است، دیگر مشمول محدودیت‌های شورای امنیت نیست.

نذیری افزود: از آنجا که تروئیکا ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام هستند، از نظر حقوقی و اخلاقی در جایگاهی نیستند که بتوانند در واکنش به اقدام‌های محدود و مشروع ایران که به‌طور صریح در برجام به رسمیت شناخته شده است، مکانیسم حل اختلاف را فعال کنند؛ تروئیکا نمی‌توانند همان مسیر حقوقی را علیه ایران دنبال کنند؛ این اقدام برخلاف هدف مکانیسم حل اختلاف در برجام و همچنین برخلاف اصول کلی حقوق بین‌الملل در میان کشور‌های متمدن است.

سفیر ایران بیان کرد: با در نظر گرفتن موارد فوق و با توجه به اینکه ادعای تروئیکا در راستای حفظ اهداف و مقاصد برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل نیست، توسل به مکانیسم حل اختلاف و هرگونه پیگیری بیهوده در این زمینه، از نظر حقوقی بی‌اساس، ناعادلانه و غیرقانونی است و به‌شدت مردود خواهد شد.

ضرورت حفظ دستاورد برجام

سفیر ایران در بخش پایانی سخنان خود گفت: با نزدیک شدن به «روز خاتمه» برجام، تمامی تلاش‌ها باید در راستای اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت صورت گیرد تا آنچه جامعه بین‌المللی طی سال‌ها برای آن سرمایه‌گذاری کرده است، به‌سادگی نادیده گرفته نشود؛ این مسئولیت ماست که این دستاورد را حفظ کنیم؛ ما از تمامی کشور‌های عضو می‌خواهیم که مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ را به‌طور کامل اجرا کنند، ازجمله جدول زمانی مشخص‌شده در آن.

وی افزود: کشور‌های عضو باید به تعهدهای خود پایبند باشند تا در جهت حل‌وفصل صلح‌آمیز این موضوع بسیار مهم گام بردارند؛ تجربه نشان داده است که سیاست فشار که ازسوی برخی طرف‌ها دنبال شده است، نه‌تنها نتیجه‌بخش نیست، بلکه نتیجه معکوس خواهد داشت.

نذیری با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به تعهدهای خود پایبند است و به‌عنوان یک کشور مستقل، سیاست‌ها و اولویت‌های ملی خود را در جهت دستیابی به رفاه و ارتقای سطح زندگی ملت بزرگ خود دنبال خواهد کرد، افزود: ایران آماده است که اقدام‌های جبرانی قانونی خود را متوقف کند، مشروط بر اینکه تحریم‌ها و اقدام‌های محدودکننده آمریکا، تروئیکا و اتحادیه اروپا به‌طور موثر و قابل راستی آزمایی رفع شود و تمامی طرف‌های برجام اجرای کامل و موثر تعهدهای خود را از سر بگیرند.

انتهای پیام/