نحوه شکایت و پیگیری جرایم سایبری در مراجع قضایی/ مهمترین نکاتی که برای ثبت شکواییه باید بدانید

بخش سوم

تکنولوژی در عصر حاضر دریچه‌ای را به سوی دنیایی جدید برای بشر باز کرده است. بسیاری از مردم امروزه خرید‌های خود را به شکل مجازی انجام می‌دهند و این فضا فرصتی شده تا عده‌ای سودجو با استفاده از غفلت و ناآگاهی مردم آنها را مورد کلاهبرداری قرار دهند. آشنایی با تدابیر و اقدامات حقوقی برای طرح شکایت از جرایم و کلاهبرداری‌های اینترنتی در مراجع قضایی و انتظامی در این موارد ضرورتی انکارناپذیر است.

در عصر دیجیتال، جرایم سایبری به یکی از بزرگترین تهدید‌های امنیتی، اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده‌اند. گسترش فناوری‌های نوین و وابستگی روزافزون به فضای مجازی، فرصت‌های بی‌نظیری برای رشد بشر ایجاد کرده، اما همزمان آسیب‌پذیری‌ها را نیز افزایش داده است.

پیشگیری از این جرایم تنها با مقابله فنی ممکن نیست؛ بلکه نیازمند آگاهی‌بخشی، تقویت قوانین و همکاری بین‌المللی است. افراد با رعایت اصول امنیتی ساده و دولت‌ها با تدوین سیاست‌های کارآمد و آموزش عمومی می‌توانند سد محکمی در برابر مجرمان سایبری ایجاد کنند.

حسین جوانمرد از قضات جوان دادگستری استان آذربایجان شرقی در سلسله یادداشت‌هایی که در اختیار خبرگزاری میزان قرار داده است به بیان تعریف جرایم سایبری، اقسام، پیشگیر، مواد قانونی در رابطه با این جرایم، شگردهای رایج در کلاهبرداری‌های اینترنتی و اقدامات حقوقی و قضایی در رابطه با این موضوع پرداخته است.

در اولین بخش از این یادداشت‌ها با عنوان «عوامل اجتماعی و فرهنگی در افزایش جرایم رایانه‌ای/ در قانون اساسی برای مقابله با جرایم سایبری چه مجازت‌هایی پیش‌بینی شده است؟» به بررسی نقش عوامل فرهنگی و اجتماعی در وقوع جرایم رایانه‌ای و پیش‌بینی‌های قانون‌گذار برای مقابله با این جرایم پرداختیم.

بخش دوم این سلسله یادداشت‌ها با عنوان «شگرد‌ها و ترفند‌های رایج کلاهبرداری در خرید‌های اینترنتی و راه‌های پیشگیری/ تدابیر امنیتی که مردم باید در برابر جرایم سایبری رعایت کنند» به بررسی مهمترین شگردها و روش‌های کلاهبرداری اینترنتی پرداخت و بخش پایانی این یادداشت‌ها به شما می‌گوید اگر مورد کلاهبرداری اینترنتی قرار گرفتید چه اقدامات حقوقی و قضایی را باید انجام دهید.

در بخش سوم این سلسله یادداشت‌ها آمده است:

در صورت وقوع یک جرم سایبری مانند کلاهبرداری اینترنتی، هک، فیشینگ، تهدید و اخاذی آنلاین، انتشار اطلاعات شخصی بدون اجازه و غیره، می‌توان از طریق مراجع قضایی و پلیس فتا اقدام به شکایت کرد. مراحل شکایت و پیگیری به شرح زیر است:

مراحل شکایت از جرم سایبری

۱. جمع‌آوری مدارک و مستندات

قبل از ثبت شکایت، فرد شاکی باید تمامی مدارک و شواهد مربوط به جرم را جمع‌آوری کند. این مدارک شامل موارد زیر است:

الف) اسکرین‌شات از پیام‌ها، ایمیل‌ها، وب‌سایت‌ها و حساب‌های جعلی.

ب) لینک‌ها و آدرس‌های اینترنتی مربوط به جرم.

پ) مشخصات تراکنش‌های بانکی در صورت وجود تراکنش مالی مشکوک.

ت) پرینت مکالمات و پیام‌ها از شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌رسان‌ها.

۲. مراجعه به پلیس فتا (پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات)

برای ثبت شکایت اولیه، می‌توان به پلیس فتا مراجعه کرد. برای این کار می‌توانید از طریق آدرس سایت رسمی پلیس فتا به نشانی www.cyberpolice.ir (https://www.cyberpolice.ir/) موارد شکایت را ثبت کنید.

همچنین می‌توان به دفاتر پلیس +۱۰ برای ثبت گزارش مراجعه کرد. پلیس فتا پس از دریافت شکایت، موضوع را بررسی کرده و در صورت نیاز، پرونده را برای پیگیری قضایی به دادسرا ارجاع می‌دهد.

۳. مراجعه به دادسرای جرایم رایانه‌ای

اگر جرم سایبری رخ داده، فرد شاکی می‌تواند مستقیماً به دادسرای جرایم رایانه‌ای مراجعه کند. در تهران، دادسرای ویژه جرایم سایبری در خیابان شریعتی، روبه‌روی بیمارستان مفید قرار دارد. در شهرستان‌ها، شکایت از طریق دادسرای عمومی و انقلاب پیگیری می‌شود.

مدارک مورد نیاز

برای طرح شکایت در خصوص جرایم رایانه‌ای باید مدارک و مستندات زیر را هنگام مراجعه به دادسرا به همراه داشته باشید.

 • اصل و کپی کارت ملی شاکی

 • مدارک و مستندات جرم (اسکرین‌شات، رسید‌های بانکی و غیره)

 • پرینت تراکنش بانکی در صورت وقوع کلاهبرداری اینترنتی

نحوه ثبت شکایت در دادسرای جرایم رایانه‌ای

برای طرح شکایت در خصوص جرایم سایبری شاکی باید در دادسرای جرایم رایانه‌ای یک شکوائیه رسمی تنظیم کند. دادسرا پس از بررسی مدارک، پرونده را به کارشناسان فنی یا پلیس فتا ارجاع می‌دهد. در صورت نیاز، قاضی دستور دریافت استعلامات از بانک‌ها، اپراتور‌ها و سایر نهاد‌های مربوطه را صادر می‌کند و در صورت شناسایی مجرم، پرونده به دادگاه کیفری ارسال شده و روند رسیدگی قضایی آغاز می‌شود.

نکات مهم در شکایت از جرایم سایبری

ثبت شکایت هرچه سریع‌تر از این جرایم از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که تأخیر در شکایت ممکن است باعث از بین رفتن مدارک دیجیتالی شود.

قبل از از طرح شکایت حتما از یک وکیل متخصص جرایم رایانه‌ای مشورتت بگیرید، زیرا در پرونده‌های پیچیده، مشورت با وکیل می‌تواند به تسریع روند رسیدگی کمک کند.

نتیجه‌گیری؛ افرادی که قربانی جرایم سایبری می‌شوند، باید بدون اتلاف وقت شکایت خود را در پلیس فتا و دادسرای جرایم رایانه‌ای ثبت کنند. ارائه مدارک قوی، پیگیری مستمر و در صورت لزوم مشاوره با وکیل متخصص، نقش مهمی در موفقیت پرونده دارد.

انتهای پیام/