طول عمر بیشتر بیش از آنکه ژنتیکی باشد به سبک زندگی بستگی دارد

مطالعه‌ای که اخیراً در مجله Nature Medicine منتشر شده است، برای اولین بار تأثیر نسبی محیط و سبک زندگی در مقابل ژنتیک بر طول عمر را بررسی کرده است. نتایج نشان می‌دهد که عوامل محیطی و سبک زندگی تأثیر بسیار بیشتری از ژن‌ها بر طول عمر و سالمندی دارند.
چگونه این مطالعه انجام شد؟

به گزارش ایتنا و به نقل از ساینس‌آلرت، محققان از داده‌های UK Biobank، یک پایگاه داده بزرگ با اطلاعات سلامتی و سبک زندگی ۵۰۰ هزار نفر در بریتانیا، استفاده کردند. آن‌ها همچنین از یک روش جدید به نام پروفایل‌سازی پروتئومیک بهره بردند که تغییرات پروتئین‌های بدن را در طول زمان بررسی کرده و سن بیولوژیکی افراد را تخمین می‌زند.

در این مطالعه، ۱۶۴ عامل محیطی شامل سبک زندگی (سیگار کشیدن، فعالیت بدنی)، عوامل اجتماعی (شرایط زندگی، درآمد) و شرایط اولیه زندگی (وزن دوران کودکی) مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس، ارتباط این عوامل با ۲۲ بیماری مرتبط با افزایش سن، مرگ‌ومیر و پیری بیولوژیکی بررسی شد.

نتایج پژوهش چه بود؟

نتایج نشان داد که عوامل محیطی تأثیر چشمگیری بر طول عمر دارند:

    عوامل محیطی: حدود ۱۷% از تفاوت‌های طول عمر را توضیح می‌دهند.
    عوامل ژنتیکی: تنها ۲% از این تفاوت‌ها را تشکیل می‌دهند.
    سن و جنسیت: تقریباً ۵۰% از متغیرهای تأثیرگذار بر طول عمر را شامل می‌شوند.

همچنین، مشخص شد که بیماری‌های مختلف تحت تأثیر ترکیب متفاوتی از عوامل محیطی و ژنتیکی قرار دارند. به عنوان مثال، عوامل محیطی بیشترین تأثیر را بر بیماری‌های ریوی، قلبی و کبدی داشتند، در حالی که ژنتیک نقش پررنگ‌تری در ابتلا به سرطان سینه، تخمدان، پروستات و زوال عقل ایفا کرد.

چه عواملی بیشترین تأثیر را بر کاهش طول عمر دارند؟

    سیگار کشیدن
    وضعیت اجتماعی-اقتصادی نامناسب
    کم‌تحرکی
    شرایط نامساعد زندگی
    وزن بالا در دوران کودکی
    سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری یا نوزادی
 

نکته جالب این مطالعه، عدم ارتباط رژیم غذایی با پیری بیولوژیکی بود. اما محققان این را به دلایل آماری، کیفیت پایین داده‌های تغذیه‌ای و پیچیدگی رابطه تغذیه با طول عمر نسبت دادند.

محدودیت‌های تحقیق و نتیجه‌گیری

این مطالعه فقط داده‌های یک نقطه زمانی را بررسی کرده و رابطه علیتی بین عوامل و طول عمر را اثبات نمی‌کند. همچنین، ممکن است نقش ژنتیک دست‌کم گرفته شده باشد.

با این وجود، این پژوهش پیام امیدوارکننده‌ای دارد: طول عمر ما بیشتر از آنکه وابسته به ژن‌ها باشد، به انتخاب‌های ما بستگی دارد. انتخاب‌های سبک زندگی، مانند ورزش، ترک سیگار و بهبود شرایط زندگی، می‌توانند تأثیر زیادی بر سلامت و طول عمر ما داشته باشند.