شاید زمین تنها یک «مینیمون» نداشته باشد

این کشف آن را به دومین نمونهٔ شناختهشده از قطعات ماه تبدیل میکند که در مدار زمین حرکت میکنند.
به گزارش ایتنا و به نقل از اسپیس، تدی کارتا (سیارهشناس در رصدخانهٔ لوول در آریزونا) در نشست سالانهٔ علوم ماه و سیارات در تگزاس گفت: «اگر تنها یک جرم وجود داشت، موضوع جالب بود اما شاید استثنا بهحساب میآمد. اما حالا که دو مورد داریم، تقریباً مطمئنیم با یک جمعیت طرفیم.»
مدرکی از جنسی تازه
زمین هنگام گردش بهدور خورشید، درون ابری از زبالههای فضایی حرکت میکند. بخشی از این زبالهها ساختهٔ دست بشر هستند، مانند ماهوارهها و بقایای آنها. بخش دیگر نیز بقایای صخرهای برخوردهای کیهانی در دوران اولیهٔ منظومهٔ شمسیاند. از آنجا که برخی از این اجرام میتوانند تهدیدی برای زمین باشند، دانشمندان آنها را بهدقت زیر نظر دارند.
در ماه اوت ۲۰۲۴، اخترشناسانی در آفریقای جنوبی جرم صخرهای جدیدی به نام ۲۰۲۴ PT5 را شناسایی کردند که بهآرامی و با سرعتی حدود ۲ متر بر ثانیه (۴٫۵ مایل در ساعت) در نزدیکی زمین حرکت میکرد؛ ویژگیای که آن را به گزینهای مناسب برای پروژهٔ «پیمایش اجرام قابل دسترسی نزدیک زمین» (MANOS) تبدیل کرد.
گفتنی است تاکنون تنها ۹ سیارک دیگر با چنین سرعت اندکی در نزدیکترین فاصله به زمین دیده شدهاند.
تدی کارتا و نیک موسکوویتز (پژوهشگر اصلی پروژهٔ MANOS) از سال ۲۰۲۱ و پس از شناسایی نخستین قطعهٔ ماه در فضا، بهدنبال یافتن نمونههای مشابه بودند.

از ماه تا مدار زمین
با بررسی دادههای مرئی و فروسرخ، پژوهشگران دریافتند که ۲۰۲۴ PT5 یک سیارک معمولی نیست. ترکیب آن شباهت زیادی به سنگهایی دارد که طی مأموریتهای آپولو و مأموریت لونا ۲۴ شوروی از ماه به زمین آورده شدهاند. قطر این جرم فضایی نیز حدود ۸ تا ۱۲ متر تخمین زده میشود.
کارتا و همکارانش احتمال میدهند که ۲۰۲۴ PT5 در پی برخورد جرمی به سطح ماه از آن جدا شده باشد. آنها امیدوارند با بررسی ترکیب آن، منبع اصلیاش را شناسایی کنند و شاید حتی دهانهٔ مادر را بیابند.
برخوردهای سطحی یکی از فرایندهای کلیدی در شکلگیری چهرهٔ اجرام سیارهای — بهویژه آنهایی که فاقد صفحات تکتونیکی یا مایعات هستند — بهشمار میآید. هرچند تحلیل برخوردها پیچیدگیهای زیادی دارد، اما یافتن ارتباط میان قطعات پراکنده و دهانهها میتواند دریچهای تازه برای فهم این پدیده بگشاید.
کارتا میگوید: «این کشف مثل آن است که در صحنهٔ جرم، نوع کاملاً تازهای از مدرک پیدا کنید؛ مدرکی که نمیدانستید وجود دارد. شاید بلافاصله راز ماجرا را فاش نکند، اما در راهی به این اهمیت، هر جزئیات تازهای ارزشمند است.»
تغییر مسیر در بزرگراه خورشیدی
مواد جداشده از سامانهٔ زمین–ماه نسبت به اجرام دیگر، آسانتر میتوانند به مدار زمین وارد شوند. در برخوردهایی که با سطح ماه روی میدهند، بسیاری از قطعات پرتابشده با سرعتهای پایین در اطراف این سامانه باقی میمانند.
گرچه در سپتامبر ۲۰۲۴، عنوان «مینیمون» به ۲۰۲۴ PT5 داده شد، این جرم تنها برای مدتی کوتاه با مدار زمین هممسیر شد. کارتا آن را به دو خودرو در بزرگراه تشبیه میکند: زمین در مسیر خود با سرعت در حرکت است و ۲۰۲۴ PT5 در مسیری داخلیتر و نزدیکتر به خورشید، آهستهتر حرکت میکرد.
در مقطعی از سال ۲۰۲۴، این جرم مسیر خود را عوض کرد و به مدار زمین نزدیک شد. اما تا پایان سپتامبر، دوباره مسیر خود را به بیرون تغییر داد. بهگفتهٔ دانشمندان، در سال ۲۰۵۵، این دو بار دیگر در مدار خورشیدی با هم موازی خواهند شد.