این عدد که به شکل ساده ۳.۱۴ نمایش داده می‌شود، نمادی از قدرت، زیبایی و عمق ریاضیات در توصیف جهان پیرامون ماست.
اما چرا عدد پی تا این حد مورد توجه قرار گرفته است، در حالی که اعداد دیگری مانند عدد نپر (e) یا نسبت طلایی چنین جایگاهی ندارند؟
عدد پی چیست؟
عدد پی (π) یک ثابت ریاضی است که نسبت محیط دایره به قطر آن را نشان می‌دهد. این عدد یک عدد غیرمنطقی است، به این معنا که اعشار آن بی‌نهایت و غیرتکراری است و معمولاً به صورت ۳.۱۴ تقریب زده می‌شود.
اگرچه این عدد به ظاهر ساده است، اما دنباله بی‌پایان ارقام اعشاری آن، همواره ذهن ریاضیدانان را به خود مشغول کرده است.
تاریخچه‌ی نماد π
نماد یونانی π برای این عدد توسط ویلیام جونز، ریاضیدان ولزی در قرن هجدهم، انتخاب شد. به نظر می‌رسد این نماد از حرف اول کلمه «پیرامون» (Perimeter) گرفته شده باشد. پیش از این، عدد پی با عبارات و کسرهای مختلف نشان داده می‌شد، اما هیچ‌یک از آنها نمی‌توانستند ماهیت بی‌نهایت و غیرتکراری این عدد را به درستی بیان کنند. در سال ۱۷۶۰، یوهان لامبرت، ریاضیدان سوئیسی، اثبات کرد که عدد پی یک عدد غیرمنطقی است.
قدمت محاسبه عدد پی
از دوران باستان، انسان‌ها متوجه شده‌اند که نسبت محیط دایره به قطر آن تقریباً برابر با ۳ است. بابلی‌های باستان، حدود ۴۰۰۰ سال پیش، این نسبت را به صورت ۳.۱۲۵ محاسبه کرده بودند. همچنین، در پاپیروس ریند مصری که مربوط به حدود ۱۶۵۰ سال قبل از میلاد است، مقدار تقریبی ۳.۱۶۰۴۹ برای این نسبت ذکر شده است.
چرا عدد پی این‌قدر محبوب است؟
عدد پی به عنوان یک ثابت جهانی برای همه دایره‌ها، یکی از اصول بنیادین ریاضیات و فیزیک است. این عدد در توصیف پدیده‌های طبیعی، از الگوهای پیچ‌و‌خم رودخانه‌ها تا ساختار اتم‌ها، کاربرد گسترده‌ای دارد. علاوه بر کاربردهای علمی، عدد پی به دلیل زیبایی و شاعرانگی‌اش نیز مورد توجه قرار گرفته است.
در سال ۱۹۸۸، لری شاو، فیزیکدان و کارمند اکسپلوراتوریوم سانفرانسیسکو، پیشنهاد کرد که ۱۴ مارس (۳/۱۴) به عنوان روز عدد پی جشن گرفته شود. از آن زمان، این روز به عنوان روز جهانی عدد پی در سراسر جهان شناخته می‌شود و با حل مسائل ریاضی، اشتراک نکات علمی و حتی پختن پای‌های دایره‌ای جشن گرفته می‌شود.
اکنون عدد پی نه تنها یک مفهوم ریاضی، بلکه نمادی از ارتباط عمیق ریاضیات با جهان طبیعی است.
روز جهانی عدد پی فرصتی است تا زیبایی‌ها و کاربردهای این عدد شگفت‌انگیز را گرامی بداریم و به نقش ریاضیات در درک و توصیف جهان اطرافمان احترام بگذاریم.
