به گزارش نونگاه تهران از وب سایت ایران‌تئاتر، چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در شرایطی به کار خود پایان داد که هنرمندان سراسر کشور به واسطه تلاش و هنرنمایی بی‌نظیرشان ارمغانی از این رویداد هنری را به خانه‌های‌شان بردند.جشنواره‌ای به وسعت ایران پهناور که شاید در نگاه برخی سهم تئاتر استان‌ها از آنها بسیار بوده است اما با تغییر زاویه نگاه‌مان این سهم متعلق به هنری ملی است که خوشبختانه هنرمندان آن از شمال تا جنوب در برآیند یکساله تئاتر کشور تاثیرگذار بوده‌اند. این موضوع بهانه‌ای شد تا با برخی از هنرمندانی که در این دوره از جشنواره در بخش‌های مختلف موفق به دریافت پنام زرین شده‌اند، گفت‌وگوی کوتاهی داشته باشیم.
تئاتر و هنرهای نمایشی مرز و اقلیم خاصی ندارد
مجتبی رستمی‌فر، کارگردان نمایش «لام» با بیان اینکه با تقسیم‌بندی تئاتر به دو بخش تهران و شهرستان کاملا مخالف هستم، می‌گوید: «تئاتر و هنرهای نمایشی مرز و اقلیم خاصی ندارد. جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر می‌تواند به عنوان بزرگ‌ترین رویداد تئاتری کشور، محفلی برای معرفی آثار تولید شده در سراسر این خاک باشد.»
او ادامه می‌دهد: «در سایر استان‌های ما، تئاتر به صورت خیلی جدی با رویکرد و نگاه هنری تولید می‌شود، فارغ از توجه ویژه به فروش و گیشه. در تهران با توجه به گستردگی بالای دانشگاه‌های هنر بیش از هزاران مخاطب برای تماشای تئاتر وجود دارد و این آمار به جز خانواده‌ها و دیگر تماشاگرانی است که به واسطه علاقه‌مندی به این هنر به تماشای آثار می‌نشینند. در حالیکه ما در استان خوزستان اصلا دانشگاه هنر نداریم پس ظرفیت مخاطب دانشگاهی در این استان وجود ندارد و هرچه هست تنها اقبال تعداد خانواده هنردوست به تئاتر است. هنرمندان دیگر استان‌ها به علم به تعداد مخاطبان و همچنین هزینه‌های گزاف تولید تئاتر همچنان به تولید اثر می‌پردازند.»
او می‌افزاید: «هنرمندان برای شرکت در جشنواره دست به تولید نمی‌زنند آنها با نگاه جدی به تئاتر در مدت زمانی طولانی دست به تولید یک اثر نمایشی می‌زنند اما متاسفانه در شرایطی که معرفی و دیده شدن تئاتر در جشنواره‌ها خلاصه می‌شود. گروه‌های نمایشی نیز با این نگاه به جشنواره می‌آیند و قطعا برای این تلاش‌شان انتظار دریافت جایزه نیز دارند.»
رستمی‌فر با اشاره به تولید نمایش «لام» می‌گوید: «من تلاش کردم تمام عناصر یک اجرا با کیفیت بالا را در تولید نمایش «لام» لحاظ کنم. تمامی عناصر به واسطه پیشبرد فرم و محتوا استفاده شد نه به واسطه نگاه زینتی.»
او با بیان اینکه هنرمندان وقتی در قالب فضای حرفه‌ای رقابت کنند تلاش بیشتری برای تولید خواهند داشت، می‌افزاید: «امیدوارم هرچه زودتر دانشگاه هنر در استان خوزستان به عنوان ثروتمندترین استان ایران تاسیس شود، نبود این دانشگاه باعث شده تا اکثر جوانان علاقه‌مند مجبور به مهاجرت شوند و این مهاجرت به تئاتر ما ضربه می‌زند. آدم‌ها می‌توانند در استان خود کار کنند، درخشان باشند همانطور که استان خوزستان امسال با اقبال خوبی در جشنواره چهل‌وسوم تئاتر مواجه شد.»
این کارگردان ادامه می‌دهد: «خوزستان شرکت‌های بزرگ نفتی دارد که بودجه‌های کلان کشور را تولید می‌کنند و می‌توانند در بخش مشارکت اجتماعی و هنری بخشی از این بودجه را برای هنر بگذارند. قطعا تامین بودجه زمینه‌ساز مفیدی برای تئاتر استان خوزستان خواهد بود. این استان آنقدر ثروتمند هست که می‌تواند میزبانی جشنواره فجر را برعهده بگیرد. همانطور که سال‌های قبل جشنواره‌هایی با بهترین کیفیت اجرایی در این استان برگزار می‌شد.»
او در پایان می‌گوید: «امیدوارم اداره‌کل هنرهای نمایشی نگاه ویژه‌تری به تئاتر در استان‌ها داشته باشد. اتفاقی که در اختتامیه جشنواره افتاد نویدبخش جریانی تازه در استان‌هاست. باید قدر این استان‌ها را دانست و اجرای تولیدات را فقط به جشنواره خلاصه نکرد. ما برای اجرا در سالن‌های خصوصی پایتخت مشکلی نداریم، هم اکنون نیز چندین پیشنهاد اجرا داشته‌ایم، اما دوست داریم آثارمان در سالن‌های با اصالت ایرانی میزبان مخاطبان باشد.»
کار خوب تفاوتی ندارد که در کجا تولید شود
بهاره اسدی، برنده تندیس طراحی گریم نمایش «جیب‌های پر از نان» نیز نمی‌گوید: «چندین سال است که شاهد درخشش زیاد هنرمندان تئاتر شهرستان‌ها هستیم که این موضوع بسیار ارزشمند و عالی است.»
این هنرمند اضافه می‌کند: «کار خوب تفاوتی ندارد که در کجا تولید شود و اصلا نباید به این موضوع توجه کرد که کار برای تهران یا شهر دیگری است. هنرمندان سایر استان‌ها با وجود عدم امکانات کارهای خوبی ارائه می‌دهند که بسیار ارزشمند است.»
حمایت از هنر نمایش دغدغه خانواده تئاتر در کشور است
سیدپویا امامی، برگزیده بخش خیابانی به واسطه نمایش «جیمی‌جامپ» از اصفهان نیز توضیح می‌دهد: «گرفتن جایزه برای هنرمندان دیگر استان‌ها از سال‌های قبل هم در جشنواره مورد توجه بوده اما خوشبختانه یکی دوسال است که این اتفاق بیشتر شده است. امسال در بخش‌های مختلف شاهد حضور هنرمندان دیگر استان‌ها بودیم. این نشان می‌دهد که اگر به استعدادهای هنری در تمام کشور بها داده شود و روی فعالیت آنها تمرکز بیشتری صورت گیرد؛ بیش از پیش دیده خواهند شد.»
این هنرمند ادامه می‌دهد: «حمایت از هنر نمایش دغدغه تمام خانواده تئاتر در سراسر کشور است. شاید یکی از دلایل موفقیت بچه‌های دور از پایتخت همین سختی‌هایی است که برای تولید یک اثر نمایشی با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. همه هنرمندان تئاتر با سختی و دشواری دست به تولید می‌زنند اما ما استان‌هایی داریم که یک پلاتو یا سالن نمایشی درست برای تمرین و اجرا ندارند، اما همچنان با علاقه و عشق به این هنر دست به تولید می‌زنند و بیشتر هم موفق می‌شوند. به همین دلیل است که حمایت گسترده از تئاتر می‌تواند در برآیند کمی و کیفی تولید تئاتر در کشور موثر باشد.»
تئاتر شهرستان، به شدت خود را در پایتخت نشان داده است
بهمن عباسپور، ایده‌پرداز «ا.ن.ا.ر» از برگزیدگان بخش دیگرگونه‌های اجرایی می‌گوید: «ما در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با کارهای متفاوتی از بخش‌های مختلف روبرو هستیم که باعث شده جشنواره به جای اینکه ارائه‌دهنده کلکسیونی از کارهای ویژه و منتخب باشد، هر کاری را به نمایش می‌گذارد. به نظر من این دورهمی جشنواره‌ای اگر متمرکزتر و دقیق‌تر صورت بگیرد؛ می‌تواند خروجی بهتری هم داشته باشد. تعداد زیاد جوایز در یک بخش به نظرم خاص بودن یک جایزه و اهمیت یک رویداد بزرگ را کاهش می‌دهد.»
او با اشاره به درخشش هنرمندان سراسر کشور در جشنواره ادامه می‌دهد: «تئاتر شهرستان طی چندسال اخیر به شدت خودرا در پایتخت نشان داده و این موضوع قابل ستایش است. اینکه کار خوزستان در اولویت قرار می‌گیرد و کارهای خوبی از خراسان، بوشهر و دیگر استان‌ها شاهد هستیم بسیار ارزشمند است.»
این هنرمند با بیان اینکه حکایت دیگرگونه‌های اجرا با سایر بخش‌های جشنواره بسیار متفاوت است، می‌افزاید: «از نظر من شهامت زیادی وجود داشت که بخش دیگرگونه‌های اجرا مجدد به بدنه تئاتری افزوده شد و از این بابت باید از آقای تقیانی‌پور، دبیر جشنواره تقدیر کرد. تنوع ارتباطی که این بخش با مخاطب ایجاد کرد با دیگر کارها قابل مقایسه نیست. نمایش ما نمایشی بود که مخاطب از روی آگاهی و کنش اجتماعی در اجرا مشارکت می‌کرد.»
او ادامه می‌دهد: «دیگرگونه‌های اجرا منحصربه‌فردترین بخش جشنواره امسال بود، چون این بخش بازخورد و نوع ارتباطش با مخاطب جوری است که می‌تواند جذابیت بیشتری داشته باشد. چیزی به نام دیگرگونه‌ها یا تئاتر غیر متعارف برای اینکه مفهوم آرتیستکی خود را انتقال دهد یک دستاورد بزرگ برای جشنواره است و جایگاه این را دارد که بیش از پیش روی این بخش مانور داده شود. جشنواره تئاتر فجر یک رویداد بین‌المللی است این بخش می‌تواند به عنوان ویترین این رویداد به دیگر کشورها صادر شود.»
تئاتر جایگاه خود را در سراسر کشور بیش از پیش پیدا کرده است
عبدالرضا نصاری، بازیگر نمایش «استرالیا» از ماهشهر بیان می‌کند: «اتفاقی که در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر افتاد و شکل دریافت جوایز از سوی هنرمندان نشان می‌دهد که تئاتر جایگاه و اهمیت خود را بیش از پیش پیدا کرده است و باید »مسئولان فرهنگی هنری سایر استان‌ها به تئاتر و اهالی آن توجه بیشتری داشته باشند.»
او ادامه می‌دهد: «این تنوع دریافت جوایز در تمامی بخش‌ها به ما نشان می‌دهد که هنرمندان سراسر کشور در حال تلاش هستند. هنرمندان ما از دورترین مناطق به دنبال این هستند که تئاتر را به شکل آکادمیک دنبال کنند. این عزیزان همگام با هنرمندانی که در پایتخت فعالیت دارند، به تولید تئاتر مشغول‌اند و حتی فراوانی دریافت جوایز استان‌ها نشان می‌دهد این هنر برای‌شان بسیار ارزشمند است و با دقت زیادی دست به تولید می‌زنند.»
این هنرمند می‌افزاید: «یکی از مهم‌ترین تقویم‌های تئاتری ما جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر است که نه تنها در ایران که در منطقه اهمیت ویژه‌ای دارد و ارزش و اعتبار آن بر کسی پوشیده نیست. امیدوارم مسئولان به ویژه مسئولان سایر استان‌ها به هنرمندان تئاتر فعال در شهرهای دیگر توجه بیشتری داشته باشند. ما نیروهای خیلی خوب و تحصیل‌کرده زیادی در شهرستان‌ها داریم که باید از پتانسیل و استعدادهای آنها برای بهبود شرایط هنری و فرهنگی کشور و اعتبار و توجه به تئاتر بهره ببریم.»
نصاری در پایان می‌گوید: «خیلی از هنرمندان به دلیل عدم حمایت یا بی‌مهری در استان خود میل دارند تا به پایتخت مهاجرت کنند و این آفت بزرگی است. گاهی اوقات خیلی از این هنرمندان سال‌ها پشت درهای بسته سالن‌های دولتی و خصوصی پایتخت می‌مانند و شرایط باعث ایجاد سرخوردگی آنها از تئاتر می‌شود. من خواهش می‌کنم، از هنرمندان حمایت شود تا آنها در شهرستان خود فعالیت کنند و بتوانند هر ساله با حضور در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر یا اجرا در سالن‌های پایتخت با نام شهر خود تنوع اجرایی ایجاد کنند.»
