بحران سیاسی در ترکیه؛ تداوم تنش و تلاطم در استانبول

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، ترکیه پس از دستگیری اکرم امام اوغلو شهردرا استانبول، وارد یک بحران سیاسی فراگیر شده است. حزب جمهوری خلق به عنوان حزب حامی شهردار استانبول و میلیونها هوادار این حزب، به درخواست اوزگور اوزل به خیابانها آمده و به دستگیری شهردار اعتراض کردند.
اوزل به عنوان رهبر حزب جمهوری خلق، دستگیری امام اوغلو را یک اقدام سیاسی به سفارش اردوغان و به منظور حذف رقیب قدرتمند انتخابات آتی قلمداد کرده است. او میگوید؛ رییس جمهور رجب طیب اردوغان با استفاده ابزاری از قوه قضاییه و صدور فرمان دستگیری مخالفین سیاسی، دموکراسی ترکیه را به سمت پرتگاه برده است. در ادامه درگیریها بین مردم و پلس، تنها در ۲۴ ساعت گذشته در ۹ استان ترکیه ۳۴۵ نفر دستگیر شدهاند.
امام اوغلو در یک بازجویی طولانی ۱۲۸ صفحهای به ۳۶ سوال بازجوها چنین پاسخی داده: «این سوال را جدی نمیگیرم و تمام اتهامات را رد میکنم». این پاسخ امام اوغلو باعث شده تا روزنامه ینی شفق چاپ آنکارا از جراید تندرو طرفدار اردوغان، چنین تیتری به کار ببرد: «یک پاسخ تکراری برای ۳۶ سوال».
در تظاهرات مردمی حامیان امام اوغلو، چند تن از افراد پلیس نیز زخمی شدند و اوزل از هواداران حزب خواسته، از شلیک هوایی و اقدامات خطرناک و خشن پرهیز کنند. به درخواست اردوغان، قوه قضاییه به کلیه شبکههای تلویزیونی دستور داده تا از پوشش خبری اعتراضات مردمی خودداری کنند.
برخی از سایتهای خبری نزدیک به حزب عدالت و توسعه مدعی شدند که معترضین، به سمت پلیس بطریهای حاوی اسید پرتاب کردهاند اما حزب جمهوری خلق این ادعا را رد کرده است.
وزارت کشور و استانداری استانبول، با صدور سه بیانیه، دستور ممنوعیت تجمع و اعتراضات مردمی در کلانشهر استانبول را تکرار کردند اما رهبر حزب جمهوری خلق از مردم خواسته به تظاهرات علیه اردوغان ادامه دهند. اوزل گفته؛ «ما به ممنوعیتها اعتنایی نخواهیم کرد و برای حمایت از اکرم بیگ در میادین حضور خواهیم داشت. از مردم میخواهم، حتی اگر شده در کوچه بمانند و علیه این بیعدالتی و بیقانونی فریاد بزنند».
همه اینها در حالی است که هم اکنون احتمال دستگیری رهبر حزب جمهوری خلق نیز قوت گرفته و ییلماز تونچ وزیر دادگستری کابینه اردوغان اعلام کرده «اگر لازم باشد، ناچاریم شما را متوقف کنیم تا حد خودتان را بدانید».
استانداری استانبول اعلام کرده که تا غروب روز پنجشنبه ۲۷ مارس، هر نوع تجمع و اعتراض در خیابانها و گذرگاههای شهر و حتی در سالنها و فضاهای مسقف ممنوع است و با معترضین، به شدت برخورد خواهد شد.
راهپیمایی، برپایی خیمه، گشایش غرفهها، تحصنها، کمپینهای امضاء، مراسم بزرگداشت و اقدامات و رویدادهای مشابه، در این بخشنامه مورد اشاره قرار گرفته و اعترراضات حامیان امام اوغلو به عنوان اقدام علیه امنیت ملی ترکیه قلمداد شده است.
تابلویی که این روزها در صحنه سیاسی و اجتماعی ترکیه مشاهده میشود؛ در چند سال اخیر بیسابقه بوده و این رویدادها، حتی بر موضوعات مهمی همچون تداوم بحران اقتصادی و رکود تورمی و همچنین روند خلع سلاح پ.ک.ک و توافق با اوجالان، سایه انداخته است.
دوقطبی شدید درباره یک شهردار
دادستان دادگاه استانبول خواستار زندانی شدن امام اوغلو است و در چنتدین پرونده از جمله حمایت از تروریسم (پ.ک.ک) و دریافت رشوه، او را گناهکار دانسته است. اما شهردرا استانبول این اتهامات را رد کرده است.
روزنامههای سوزجو، قرار و جمهوریت به عنوان سه تریبون مهم مخالفین اردوغان، در عکس و تیتر صفحه نخست به این موضوع اشاره کردهاند که هیچ سند محکمه پسندی برای اثبات جرایم امام اوغلو ارائه نشده و دادستان صرفا بر اساس شهادت شهودی اقامه دعوی کرده که هیچکدام از آنها نمیخواهند هویت واقعیشان توسط افکار عمومی و رسانهها شناخته شود.
نگاهی به روزنامههای چاپ آنکارا نشان میدهد که دوگانه فرشته – شیطان، یک بار دیگر تمام تیترها و گزارشها را در بر گرفته است. خود رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، دامنه خصومت با امام اوغلو را به حزب جمهوری خلق هم تعمیم داده و اعلام کرده «این حزب باید حرامیان را از خود براند». اردوغان با این وصف، اوزگور اوزل رهبر حزب و معاونین او را حرامی قلمداد کرده است.
اما روزنامههای تندرو طرفدار اردوغان، حتی از این نیز فراتر رفته و ادعا کردهاند که در پرونده شهردار استابنول، احتمال طرح اتهام جاسوسی علیه امنیت ملی ترکیه نیز وجود دارد!
دوقطبی کاخ – معترضین
چند سالی است که در ادبیات سیاسی ترکیه، به ابتکار کمال کلیچداراوغلو رهبر سابق حزب جمهوری خلق، واژهای بر سر زبان مردم و رسانهها افتاده که اردوغان و حزب عدالت و توسعه از آن بیزارند. دولت به شکل رسمی در مکاتبات و موضع گیریها، از عبارت «ساختمان نهاد ریاست جمهوری ترکیه» استفاده میکند. اما مخالفین، از این واژه استفاده میکنند: «کاخ».
واژه کاخ در شرایطی در ترکیه مرسوم شده که قبلا و در دوران عبدالله گل و روسای جمهور قبلی، یک ساختمان کوچک در اختیار نهاد ریاست جمهوری بود اما اردوغان، دستر احداث کاخی در بش تپه پایتخت را صادر کرد که ۱ هزار و ۲۰۰ اتاق دارد و با معماری لوکس و مجلل سلجوقی و هزینههای میلیاردی، انتقادات فراوانی را برانگیخته اسن. حالا بر اساس همین دو گانه مفهومی، روزنامههای مخالف اردوغان از «پیروزی مردم بر کاخ» حرف میزنند.
یا من؛ یا هیچکس
بسیاری از تحلیلگران سیاسی ترکیه معتقدند که کل جنجالی که برای دستگیری غیرقانونی شهردار استانبول به راه افتاده، تدبیر محتاطانه اردوغان برای حذف یک رقیب قدرتمند است. چرا که نظرسنجیهای میدانی حاکی از آن است که امام اوغلو با فاصلهای معنیدار، در انتخابات ریاست جمهوری بر اردوغان پیروز خواهد شد. به همین خاطر، رییس جمهور تمامیت خواه و اقتدارطلب ترکیه از دادستان کل خواسته، با صدور حکم ممنوعیتن فعالیت سیاسی، کاری کند که امام اوغلو از حق نامزدی در انتخابات آتی، محروم شود.
اورهان بورسالی از تحلیلگران روزنامه جمهوریت درباره نقشه اردوغان برای حذف رقیب، چنین نوشته است: «منطق اردوغان این است: یا باید دوباره من به عنوان رییس جمهور ترکیه انتخاب شوم، یا هیچ فردی انتخاب نشود! در واقع، آن چه که برای اردوغان اهمیت ندارد، مسائلی همچون مشکلات اقتصادی کشور، وضعیت معیشت مردم و امنیت و ثبات کشور است. او فقط به فکر تداوم یک دوران طولانی زمامداری است و نمیخواهد صندلی را ترک کند».
انتهای پیام/