با این حال، زمانی که فرد یا سازمان متوجه وقوع حمله می‌شود، مراحل پایانی عملیات باج‌افزاری در حال انجام است. این نوع حمله، فرآیندی پیچیده و چندمرحله‌ای دارد که از مدت‌ها پیش آغاز شده است.
مراحل حمله باج‌افزاری
نخستین گام در حمله باج‌افزاری، شناسایی و جمع‌آوری اطلاعات است. مهاجمان در این مرحله، فرد یا سازمانی را که از نظر آن‌ها هدفی ارزشمند و سودآور تلقی می‌شود، انتخاب می‌کنند.
در گام بعد، مهاجم باید به نحوی دسترسی اولیه به شبکه قربانی را به دست آورد. این دسترسی می‌تواند از طریق خرید آن از واسطه‌هایی به نام «فروشندگان دسترسی اولیه» صورت گیرد یا از طریق بهره‌برداری از حساب‌های کاربری کارکنانی که اطلاعات آن‌ها قبلاً سرقت شده است. این اطلاعات اغلب با استفاده از روش‌هایی چون ارسال پیوندها و پیوست‌های آلوده از طریق ایمیل، مهندسی اجتماعی، تبلیغات مخرب یا سوء‌استفاده از آسیب‌پذیری‌های امنیتی نرم‌افزارها جمع‌آوری می‌شود.
پس از ورود به شبکه، مهاجمان با بهره‌گیری از تکنیک‌هایی همچون حرکت جانبی و افزایش سطح دسترسی، دامنه نفوذ خود را گسترش می‌دهند. هدف آن‌ها یافتن و استخراج داده‌های حساس است؛ اطلاعاتی که بعدها می‌توانند به فروش برسند یا برای باج‌خواهی مورد استفاده قرار گیرند.
در نهایت، مرحله پایانی حمله آغاز می‌شود؛ بدافزار رمزگذاری روی فایل‌ها اجرا شده و دسترسی به داده‌ها مسدود می‌شود. مهاجم سپس کانال ارتباطی‌ای برای درخواست باج ایجاد می‌کند.
تکامل ساختار حملات باج‌افزاری
در گذشته، یک هکر یا گروهی محدود از مهاجمان می‌توانستند تمام مراحل حمله را به‌صورت مستقل اجرا کنند. اما امروزه، حملات باج‌افزاری اغلب نتیجه همکاری میان افراد مختلف با مهارت‌ها و تخصص‌های گوناگون در بستر یک اکوسیستم پیچیده مجرمانه است.
این ساختار منسجم موجب گسترش چشم‌گیر باج‌افزارها شده است و فرصت‌های بیشتری را برای مجرمان سایبری فراهم می‌آورد تا قربانیان جدیدی را هدف قرار دهند و از آن‌ها سود مالی بیشتری کسب کنند.
راهکارهای پیشگیری
برای محافظت از خود و سازمان‌تان در برابر تهدیدات باج‌افزاری، رعایت چند اصل امنیتی بسیار حیاتی است:
• از کلیک روی پیوندهای مشکوک خودداری کنید. هرگز روی لینک‌های موجود در ایمیل‌های ناشناس، پیامک‌های تبلیغاتی یا وب‌سایت‌های نامعتبر کلیک نکنید. این پیوندها ممکن است منجر به آغاز فرآیند آلوده‌سازی دستگاه شوند.
• اطلاعات شخصی خود را فاش نکنید. در صورتی که از منبعی ناشناس با شما تماس گرفته شد یا پیامی دریافت کردید که درخواست اطلاعات شخصی داشت، از پاسخ‌گویی پرهیز کنید.
• پیوست‌های مشکوک را باز نکنید. حتی اگر ایمیل از سوی شخصی آشنا به نظر برسد، در صورت مشکوک بودن به محتوای آن، پیوست‌ها را باز نکنید.
• از اتصال حافظه‌های جانبی ناشناس پرهیز کنید. استفاده از دستگاه‌های USB که منبع آن‌ها مشخص نیست، می‌تواند منجر به آلودگی سیستم شود.
• نرم‌افزارها و سیستم‌عامل را به‌روز نگه دارید. نصب به‌موقع به‌روزرسانی‌ها و دریافت وصله‌های امنیتی، یکی از مؤثرترین روش‌های مقابله با بدافزارهاست. این کار باعث می‌شود مهاجمان نتوانند از آسیب‌پذیری‌های شناخته‌شده سوء‌استفاده کنند.
با رعایت این موارد، می‌توانید تا حد زیادی از نفوذ باج‌افزارها جلوگیری کرده و امنیت اطلاعات خود را حفظ کنید.
